ایلان ماسک یکی از تاثیرگذارترین کارآفرینان عصر حاضر است. او بنیانگذار و مدیرعامل شرکتهایی چون تسلا، اسپیس ایکس، نورالینک و بورینگ است و برنامههای بلندپروازانهای دارد برای رفتن به مریخ، ایجاد انقلابی در حمل و نقل و ادغام مغز انسان با هوش مصنوعی. اما او چگونه قرار است این کارها را انجام دهد و چگونه توانست به موفقیتهای کنونی خود برسد؟ در این مطلب راز موفقیت ایلان ماسک، یعنی طرز فکر و رفتارهایش را بررسی میکنیم که او را قادر میسازند به اهداف خود دست یابد و بر چالشها غلبه کند.
بررسی زندگینامه ایلان ماسک و دستاوردهای او
ایلان ماسک متولد ۱۹۷۱ در آفریقای جنوبی به دنیا آمد. او سرمایهگذار در حوزه تجارت، بنیانگذار شرکتهای تسلا، اسپیس ایکس، اکس کرپ،، بورینگ، نیورالینک، X.AI، OpenAI، Zip2 وx.com و یکی از ثروتمندترین افراد جهان است. ماسک به دلیل کارآفرینیهای جسورانهاش در حوزه تکنولوژی شناخته شده و مظهر جاهطلبی خستگی ناپذیر است.
ایلان ۹ ساله بود که پدر و مادرش از یکدیگر جدا شدند و او تصمیم گرفت با پدرش زندگی کند. ایلان ماسک به دلیل طلاق والدین و سندرم آسپرگر، کودکی دشواری داشت.
ماسک در سن ۱۰ سالگی اولین رایانه شخصی خود را خرید و از همان زمان به برنامهنویسی علاقمند شد و شروع به یادگیری آن کرد. در ۱۲ سالگی بازی ویدیویی طراحی کرد و از فروش آن ۵۰۰ دلار به دست آورد.
در دبیرستان تصمیم گرفت بدون حمایت خانواده به آمریکا برود. او ابتدا به کانادا رفت و سپس در ۲۱ سالگی رفت و در رشتههای فیزیک و علوم اقتصادی دانشگاه پنسیلوانیا به تحصیل پرداخت.
ماسک در ۲۴ سالگی به همراه برادرش کیمبال ماسک، شرکت نرمافزاری زیپ۲ (Zip2) را تاسیس کرد و پس از فروش آن، ۲۲ میلیون دلار به دست آورد. در ۲۸ سالگی ایکس کام (x.com) را تاسیس کرد که پیش از فروش آن، ماسک بزرگترین سهامدار شرکت بود و در نهایت از سمت مدیریت، از این شرکت اخراج شد. در ۳۱ سالگی سومین شرکت خود به نام اسپیس ایکس را تاسیس کرد که هم اکنون مدیرعامل این شرکت است.
ایلان ماسک به دلیل کمکهایش در زمینه کسب و کار و کارآفرینی، جوایز متعددی را دریافت کرده است که برخی از افتخارآمیزترین جوایز او شامل موارد زیر است:
- در سال ۲۰۰۷ مجله Inc برای کارهای ماسک در تسلا و اسپیس ایکس، جایزه کارآفرین سال را به او داد.
- در سال ۲۰۱۰ ماسک در فهرست ۱۰۰ نفری قرار گرفت که در آن سال بیشترین تاثیر را بر جهان گذاشتند.
- در سال ۲۰۱۰ به دلیل تاسیس اسپیس ایکس، توسط موسسه کیتی هاوک به عنوان “افسانه زنده هوانوردی” شناخته شد.
- در سال ۲۰۱۰ به دلیل طراحی اولین موشک توسعهیافته خصوصی که به مدار رسید، از فدراسیون بین المللی آروناتیک، مدال طلای فضایی FAI را دریافت کرد.
- در سال ۲۰۱۴ در فهرست “۲۰ مدیر عامل قدرتمند آمریکا ۴۰ سال و کمتر از آن” مجله فوربز، قرار گرفت.
- در سال ۲۰۱۸ در فهرست “قدرتمندترین افراد جهان” مجله فوربز، در رتبه ۲۵ قرار گرفت.
- در سال ۲۰۲۱ در فهرست “میلیاردرهای سال” مجله فوربز، در رتبه اول قرار گرفت.
- در سال ۲۰۲۳ ماسک رکورد بیشترین ضرر مالی جهان را شکست؛ او حدود ۱۸۲ میلیارد دلار از ثروتش را از دست داد.
بررسی رمزهای موفقیت ایلان ماسک
برای بسیاری از افراد این سوال پیش میآید که ماسک چگونه توانست تا این حد در کسب و کار خود موفق شود و فرمول موفقیت او چیست؟ در این قسمت، راز موفقیت ایلان ماسک از زبان خودش را بررسی میکنیم.
۱- اهدافتان را تعیین کنید
ایلان ماسک چشماندازی برای آینده دارد و همین چشمانداز، اقدامات و تصمیمهای او را هدایت میکند. او اهدافی مشخص، قابل اندازهگیری، قابل دستیابی، مرتبط و محدود به زمان تعیین میکند که متناسب با چشماندازش است و به او انگیزه میدهد تا برای رسیدن به آن سخت کار کند.
علاوه بر آن، ماسک اهداف خود را به اهداف و وظابف کوچکتر تقسیم میکند تا واقعیتر و قابل دستیابی باشند. او همچنین پیشرفت خود را مدام زیر نظر دارد و در صورت نیاز، برنامههایش را تغییر میدهد.
۲- زمانتان را مدیریت کنید
لازمه رهبری شرکتهای مختلف این است که زمانتان را به طور موثری مدیریت کنید. ایلان ماسک برای مدیریت زمان از روش “تایم باکسینگ یا جعبه زمانی” استفاده میکند. در این روش به جای تهیه یک لیست از کارهایی که باید انجام شوند، مدت زمان مشخصی را برای انجام هر کاری تعیین میکنند.
۳- کارهایتان را اولویتبندی کنید
ماسک همچنین کارهایش را اولویتبندی میکند و کارهای ضروری و مهمتر را اول از همه انجام میدهد تا به تعویق نیفتند. او میداند که چگونه باید زمان و انرژی خود را صرف کارهایی کند که بر اهداف او بیشترین تاثیر را میگذارند. او معمولا از “اصل پارتو یا قانون ۸۰/۲۰” استفاده میکند. این قانون میگوید ۲۰٪ از کارهایی که انجام میدهید، بر ۸۰٪ از نتیجه شما تاثیرگذار است.
ماسک همچمیم برای الویتبندی کارهایش از ماتریس آیزنهاور کمک میگیرد. این روش به این صورت است که فرد باید یک جدول مربعی ۲x۲ بکشد و کارهایش را در ۴ بخش دستهبندی کند: ۱. فوری و مهم، ۲. مهم اما نه فوری، ۳. فوری اما نه مهم و ۴. نه فوری نه مهم. افراد باید بر بخش اول تمرکز کنند و بخش چهارم را به تعویق اندازند.
۴- کارهای خوب انجام دهید
همه شرکتهای ایلان ماسک با اهداف بشردوستانه در حال فعالیت هستند. به عنوان مثال تسلا میخواهد میزان مصرف بنزین و سایر سوختهای فسیلی توسط انسانها را کاهش دهد.
اگر هدفتان انجام کارهای خوب و کمک به مردم باشد، باعث میشود زودتر به موفقیت دست پیدا کنید و این امر در مورد همه شرکتهای بزرگ و کوچک صدق میکند. درست است که همه نمیتوانند شرکتی راهاندازی کنند و در آن موشکی بسازند تا ما را به فضا ببرد اما این بدان معنا نیست که نمیتوانند برای بهبود اوضاع بشر تلاش کنند.
۵- از شکست خوردن نترسید
طبیعی است که از انجام دادن کارهای اشتباه یا شکست خوردن بترسید اما اگر میخواهید موفق شوید باید بپذیرید که گاهی ممکن است در این راه شکست بخورید.
به جای این که شکست را فاجعه بدانید، آن را به عنوان فرصت و تجربهای برای یادگیری ببینید؛ به این صورت که هر بار شکست میخورید، راهکارهای بیشتری برای رسیدن به موفقیت به دست میآورید. رمز موفقیت استیو جابز هم درس گرفتن از شکستها بود.
همه افراد موفق خارجی میگویند: “اگر در ابتدا موفق نشدید، دوباره تلاش کنید.” به عنوان مثال اسپیس ایکس در طول سالها با شکستهای زیادی مواجه شد اما نه تنها این شرکت تعطیل نشد، بلکه ماسک و بسیاری از دانشمندان و مهندسان متخصصی که برای او کار میکردند به تلاش خود ادامه دادند تا در نهایت موفق شدند.
۶- ریسک کنید
وقتی بر ترس از شکست خوردن غلبه کردید، شجاعت ریسک کردن را به دست میآورید. ایلان ماسک از ریسک کردن به عنوان کلید موفقیت خود یاد کرده است. او میگوید: “هر چه یک شرکت بزرگتر شود و اعضای بیشتری داشته باشد، یادگیری ریسک کردن سختتر میشود، پس زودتر آن را تمرین کنید و یاد بگیرید.”
کسب و کار کوچکی که فکر میکنید پتانسیل موفق شدن دارد را راهاندازی کنید، کتابی که همیشه آرزویش را داشتید بنویسید و به سراغ سرگرمی یا ورزشی بروید که همیشه میخواستید آن را امتحان کنید.
۷- فرصتهایی برای رشد کردن بسازید
ماسک شاید مشهورترین کارآفرینی باشد که “ذهنیت رشد” را نشان داد. ذهنیت رشد به این معناست که افراد باور دارند میتوانند مهارتهای جدیدی یاد بگیرند و مهارتهایی که دارند را گسترش دهند تا رشد و پیشرفت کنند. این افراد در زمانهایی که برنامهها طبق خواسته آنها پیش نمیرود و نیاز به تغییر دارد، انعطافپذیری از خودشان نشان میدهند و این همان ساختن فرصت برای رشد کردن و موفق شدن و ذهنیت رشد است.
همیشه به دنبال فرصتهای جدید باشید، حتی اگر آن فرصتها چیزهایی نباشند که انتظارشان را دارید.
۸- با مردم ارتباط سازنده برقرار کنید
ارتباط همیشه کلید موفقیت است زیرا اگر مردم با یکدیگر ارتباط برقرار نمیکردند، چگونه میتوانستند کاری انجام دهند؟
ایلان ماسک برای برقراری ارتباط با کارمندانش، روشهای منحصر به فرد خود را دارد و در برقراری ارتباط با مردم عالی عمل میکند. او به راحتی در مورد ایدههای خود صحبت میکند و پذیرای انتقادات نیز هست.
به عنوان مثال ماسک مایل است کارمندان شرکتش به جای مراجعه به مدیران، مستقیما با یکدیگر ارتباط برقرار کنند؛ او معتقد است اگر افراد با این روش پیش روند، مشکلات سریعتر و کارآمدتر حل میشوند و این روش برای هر شرکتی مناسب است.
۹- به بازخوردهای اطرافیان گوش دهید
ماسک میگوید اگر میخواهید کسب و کار جدیدی راهاندازی کنید، ایدههایتان را برای مردم بیان کنید، انتقادپذیر باشید و به بازخوردهای مثبت و منفی دیگران گوش دهید. او در ادامه میگوید اگرچه گوش دادن به نظرات منفی و انتقادها کار سختی است اما این به شما کمک میکند تا از نقاط ضعف و ایراد کارتان آگاه شوید و با برطرف کردن آنها زودتر به موفقیت برسید.
ایلان ماسک از مشورت کردن با افراد باتجربهتر و بازخورد گرفتن از افراد متخصص ترسی ندارد. او اغلب با کارشناسان مشورت میکند، آنها را استخدام میکند و با آنها شریک میشود تا از بینش و مهارتهای آنها چیزهای زیادی یاد بگیرد.
۱۰- همیشه در حال یادگیری باشید
رمز موفقیت مارک زاکر برگ هم این بود که همیشه به دنبال یادگیری مطالب جدید باشید و برای کسب دانش سیریناپذیر باشید. این نکته برای همه صدق میکند؛ به گفته ماسک، افراد باید همیشه برای یادگیری مطالب جدید در حوزههای مورد علاقه یا دیگر موضوعات متفرقه تلاش کنند. ماسک همچنین کتابهایی که زندگیاش را تغییر دادهاند و ممکن است به افراد دیگر هم کمک کنند را معرفی کرده و همچنین در این باره صحبت کرده است که برای یادگیری مطالب مختلف به مدرسه و دانشگاه نیازی ندارید. اگرچه آموزش رسمی بسیار ارزشمند است اما خواندن کتابهای مورد علاقهتان، تماشای مستندهای مفید و حتی گوش دادن به افرادی که دیدگاههای متفاوتی دارند نیز میتواند به همان اندازه مهم و با ارزش باشد.
ایلان ماسک کتابهای زیادی در موضوعات مختلف از فیزیک و مهندسی گرفته تا زندگینامه و فلسفه میخواند و کتاب خواندن را یکی از منابع اصلی کسب دانش میداند. او همچنین به پادکستهای مختلف گوش میدهد، ویدیوهای زیادی تماشا میکند و در کنفرانسهای مختلفی شرکت میکند تا از آخرین یافتهها در زمینههای مورد علاقه خود مطلع شود.
۱۱- مهارت حل مسئله را تقویت کنید
ایلان ماسک استاد حل مسئله است؛ او برای پیدا کردن راهحلهای خلاقانه و حل مشکلات از تکنیکهای مختلفی استفاده میکند که عبارتند از:
- اصول اولیه تفکر: ماسک به کمک این تکنیک مشکلات را به اجزای کوچکتری تقسیم میکند تا حل کردن آنها راحتتر شود.
- تفکر جانبی: تفکر جانبی به معنای در نظر گرفتن مشکلات از منظرهای گوناگون است که در نتیجه ایدهها و راهحلهای جدیدی به دست میآیند.
- تفکر سیستمی: به کمک تفکر سیستمی میتوان فهمید که مشکلات چگونه تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارند.
- تفکر طراحی: تفکر طراحی برای همدلی با کاربران، تعریف مشکل، ارائه راه حلهای جدید و آزمایش کردن این راهکارها مورد استفاده قرار میگیرد.
۱۲- جاهطلب باشید
اگر یک کلمه وجود داشته باشد که بیش از همه معرف ایلان ماسک باشد، آن کلمه “جاهطلب” است. او معتقد است افراد نباید خودشان را محدود کنند. ماسک به معنی واقعی کلمه شرکت اسپیس ایکس را با جاهطلبی به دست آورد؛ این احتمال وجود دارد که اسپیس ایکس یک روز به مریخ برسد اما حتی اگر به مریخ هم نرسد، به تمام موفقیتهایی که این شرکت قبلا در ساخت موشکهای پیشرفته داشته است نگاه کنید.
جاهطلبی به این معناست که حتی اگر به اهدافتان نرسید، باز هم میخواهید کارهای خارقالعاده انجام دهید. همانطور که نورمن وینسنت پیل، نویسنده معروف آمریکایی میگوید:
“ماه را نشانه بگیرید؛ حتی اگر نتوانید به آن دست پیدا کنید، در میان ستارهها فرود خواهید آمد.”
۱۳- مشتاق و علاقهمند باشید
ایلان بارها و بارها گفته است که پول برایش مهم نیست و ثروت او تماما در اختیار تسلا است؛ به این معنا که اگر تسلا شکست بخورد، او نیز دیگر چیزی نخواهد داشت. هدف ماسک از تجارتش کسب درآمد و سود نیست بلکه او به شدت به تکنولوژی، فضا و انرژی علاقهمند است و میخواهد رویای کاهش مصرف سوختهای فسیلی و زندگی در مریخ را به واقعیت تبدیل کند. بنابراین مهم است که به دنبال علاقه خود بروید و روی چیزهایی سرمایهگذاری کنید که برای آنها شوق و ذوق دارید. رمز موفقیت بیل گیتس نیز اشتیاق و علاقه بیش از حد او بود.
چیزی که ماسک را به سمت موفقیت سوق داد، اشتیاق و علاقهاش به تکنولوژی بود.
کلام آخر
بهبود عملکرد شغلی و رسیدن به موفقیت، اتفاقی نیست که یک شبه رخ دهد، بلکه یک فرایند مستمر است و نیاز به صبر، زمان و انجام کارهای خاصی دارد از جمله مدیریت زمان، نترسیدن از شکستها، ریسکپذیری، برقراری ارتباط با دیگران، کمک به مردم، یادگیری مادامالعمر، انتقادپذیر بودن، جاهطلب بودن و… که همگی رمز موفقیت ایلان ماسک بودند.
اگر برای موفق و ثروتمند شدن به دنبال راهکارهای بیشتری هستید، میتوانید از دوره رایگان روانشناسی پول استفاده کنید.
منابع: