اعتماد به نفس چیست؟ اگر اعتماد به نفس داشته باشید قدر ارتباط‌ها و فرصت‌ها را می‌دانید، همیشه در حال پیشرفت هستید، مهارت‌اندوزی را بلدید، روی ذهنیت‌تان کار می‌کنید و اگر شکست بخورید، تلاش‌تان بیشتر می‌شود. حالا فرض کنید اعتماد به نفس‌تان پایین است. این باعث می‌شود احساسات منفی را تجربه کنید، چیزهای جدید در شما احساس ترس ایجاد کند، در صورت مواجه شدن با موانع ناامید و سرخورده شوید، درماندگی آموخته را تجربه کنید و کیفیت زندگی‌تان پایین بیاید.
کمبود اعتماد به نفس شما را از دست‌یابی به پتانسیل واقعی‌تان بازمی‌دارد. اما راهکارهای افزایش اعتماد به نفس چیست؟ در ادامه به‌صورت مفصل به این موضوع پرداخته‌ایم. لطفا با ما همراه باشید.
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس باوری است که نسبت به مهارت‌تان دارید. این بدان معناست که شما خودتان را می‌پذیرید، به خودتان اعتماد دارید و احساس تسلط بر زندگی را تجربه می‌کنید. شما نسبت به نقاط قوت و ضعف‌تان آگاه هستید و حس‌تان نسبت به خودتان مثبت است. (منبع)
اعتماد به نفس یعنی به خودتان و توانایی‌هایتان اطمینان داشته باشید. اعتماد به نفس تا حدودی از دستاوردهای گذشته شما ناشی می‌شود. هر موفقیت، پله جدیدی بر روی نردبان اعتماد به نفس شما ایجاد می‌کند و به‌دنبال آن، اطمینان شما به توانایی‌هایتان افزایش می‌یابد.
همچنین، اعتماد به نفس باوری است که به آینده خودتان دارید. اعتماد به نفس این باور را درون شما تقویت می‌کند که می‌توانید به اهداف مشخصی که برای آینده مطلوب‌تان تعیین کرده‌اید، دست پیدا کنید.
برخی از خصوصیات افراد با اعتماد به نفس شامل موارد زیر است:
- احساس امنیت دارند، نه احساس ناامنی.
- می‌دانند که با تکیه بر مهارت‌ها و نقاط قوت‌شان، از پس مشکلات مختلف بر می‌آیند.
- خودشان را برای چالش‌های مختلف مثل آزمون‌ها، ارائه‌ها، رقابت و… آماده می‌کنند.
- ذهنیت این افراد بر روی “من می‌توانم” متمرکز شده است.
- بیشتر بخوانید: استعداد چیست؟
- بیشتر بخوانید: موفقیت چیست؟
- بیشتر بخوانید: چگونه به موفقیت برسیم؟
- بیشتر بخوانید: توسعه فردی چیست
فرق اعتماد به نفس و عزت نفس چیست؟
با استناد به انجمن ملی بیماری‌های روانی (NAMI)، عزت نفس یعنی نحوه درک فرد از خودش و احساسی که نسبت به این‌که “چه کسی است” و “چه کاری انجام می‌دهد” دارد. (منبع)
عزت نفس یک ارزیابی داخلی از میزان ارزشمندی فرد است. تجربیات کودکی روی این موضوع اثر می‌گذراند و مشخص می‌کنند که یک فرد چقدر خودش را ارزشمند بداند. با وجود این‌که دیگران می‌توانند روی عزت نفس افراد تاثیرگذار باشند، اما این موضوع در نهایت از درون افراد سرچشمه می‌گیرد.
عزت نفس بالا منجر به افزایش خوش‌بینی و انعطاف‌پذیری در زندگی می‌شود. اگر عزت نفس پایین باشد، افراد احساس تردید نسبت به خود، ترس و مشکلات سلامت روان را تجربه خواهند کرد. افراد با عزت نفس بالا نسبت به خودشان احساس مثبت دارند و از خصوصیات مثبت‌شان آگاه هستند.
یک مثال از عزت نفس: پارسا خیلی نسبت به خودش احساس اطمینان نداشت. او فکر می‌کرد باهوش نیست و چهره خوبی ندارد. او برای یادگیری درس ریاضی هیچ تلاشی نمی‌کرد و لباس‌هایی که می‌پوشید را اصلا دوست نداشت. یک اتفاق زندگی او را تحت‌تاثیر قرار داد. او دوستانی را پیدا کرد که مثل او لباس می‌پوشیدند و عزت نفس بالایی داشتند. دوستان او در درس ریاضی به او کمک کردند و به مرور پارسا متوجه شد که می‌تواند در حیطه‌های مختلف خودش را رشد دهد. حالا پارسا موفقیت‌های مختلف را تجربه کرده است و نسبت به خودش احساس مثبت دارد.
اعتماد به نفس از دو عنصر کلیدی تشکیل شده است: باور و مهارت. اعتماد به نفس باوری است که افراد نسبت به توانایی‌ها و ایده‌هایشان دارند. اعتماد به نفس یعنی توانایی یک فرد در دست‌یابی به اهداف و تجربیات مختلف می‌توانند آن را کم یا زیاد کنند. (منبع)
یک مثال از اعتماد به نفس: زهرا اعتماد به نفس کمی داشت. نزدیکان او دائما می‌گفتند که او استعداد نوشتن دارد اما احساس خجالت و تردید باعث شده بود زهرا توانمندی‌اش را ارائه نکند. زهرا تصمیم گرفت اعتماد به نفسش را تقویت کند. او سطح انرژی‌اش را افزایش داد، تمرین آگاهانه را یاد گرفت، پیام‌های انگیزشی روی دیوار اتاقش چسباند، نظرات مثبت دیگران را بارها مرور کرد و ذهنیت‌های اشتباهش را تغییر داد. حالا زهرا فرصت‌هایی را پیش روی خود می‌بیند، که قبلا به چشمش نمی‌آمد.
علائم کمبود اعتماد به نفس چیست؟
اگر یک یا چند مورد نشانه‌های عدم اعتماد به نفس را دارید، باید روی مهارت‌ها و ذهنیت‌تان کار کنید و آن را بهبود دهید. علائم کمبود اعتماد به نفس، شامل موارد زیر است:
- از نظر اجتماعی گوشه‌گیر هستید.
- اضطراب و آشفتگی اجتماعی زیادی را تجربه می‌کنید.
- تعریف و تمجید دیگران را نمی‌پذیرید.
- از چالش‌ها و فعالیت‌ها اجتناب می‌کنید.
- در زندگی قانع و کم‌توقع هستید.
- در جمع، خودتان را با تلفن همراه‌تان سرگرم می‌کنید.
- زمان بروز تعارض و مشکل، کناره‌گیری می‌کنید.
- به‌خاطر این‌که در جمع خیلی کم صحبت می‌کنید، احساس خوبی ندارید.
- معمولا زبان بدن تدافعی دارید.
- در طول زندگی، بیش‌ازحد احساس شرمندگی و خجالت دارید.
راه‌های افزایش اعتماد به نفس چیست؟
علائم کمبود اعتماد به نفس چیست!؟ اگر می‌خواهید نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس را در خودتان کم‌رنگ کنید و احساس رضایت‌مندی‌تان را افزایش دهید، تکنیک‌های زیر موثر و کارآمد خواهند بود.
۱_ حالت بدنی مطمئن و با اعتماد به نفس داشته باشید
روانشناس هاروارد، امی کادی اثرات مثبت وضعیت بدنی قدرتمند بر هورمون‌ها را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. سعی کنید احساسات مثبت را در بدن‌تان پیدا کنید و این احساسات را تمرین کنید. این موضوع اثر مستقیم بر اعتماد به نفس‌تان دارد. (مطالعه علمی)
معمولا ورزشکاران قبل از مسابقه “ژست قدرت” می‌گیرند و این موضوع عملکرد آنها را بهبود می‌دهد. اگر در موقعیت‌های اجتماعی احساس خجالت می‌کنید و اعتماد به نفس پایینی دارید، حالات بدنی قدرتمند را امتحان کنید. این موضوع به تدریج اعتماد به نفس را در شما تقویت می‌کند.
- بیشتر بخوانید: برای موفقیت باید چیکار کرد؟
- بیشتر بخوانید: فرمول موفقیت
- بیشتر بخوانید: انواع موفقیت
- بیشتر بخوانید: بهترین روش‌های اولویت بندی کارها
۲_ حضور در لحظه را تمرین کنید
مطالعات علمی اثبات کرده‌اند که ذهن آگاهی سلامت جسم و ذهن شما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و مزایای بی‌شماری را به همراه دارد. شما می‌توانید در هرجایی و در هر زمانی ذهن‌آگاهی را تمرین کنید. ذهن‌آگاهی سطح استرس و اضطراب‌تان را کاهش می‌دهد و اعتماد به نفس‌تان را تقویت می‌کند. (منبع)
حضور در لحظه یعنی آگاهی کامل از لحظه حال و تمرکز بر افکار، احساسات و حواس پنج‌گانه بدون هیچ قضاوتی.
با انجام گام‌های زیر می‌توانید حضور در لحظه را تمرین کنید:
- یک فضای آرام و ساکت پیدا کنید. مثلا روی یک صندلی بنشینید.
- به تنفس‌تان توجه کنید، جریان هوا در شکم و بینی را دنبال کنید.
- از نوک انگشتان پا شروع کنید و به تدریج کل بدن را اسکن کنید.
- به درون و بیرون خودتان توجه کنید، احساسات‌تان را دنبال کنید.
- به حواس پنج‌گانه‌تان متمرکز شوید. مثلا نسبت به آنچه می‌بینید یا می‌شنوید آگاه باشید.
- اگر حواس‌تان پرت شد، بدون هیچ‌گونه قضاوتی به لحظه حال برگردید.
۳_ به جای استرس، بگویید هیجان دارید
برای افزایش سطح هوشیاری به کمی استرس نیاز دارید. استرس پایین انرژی مورد نیاز برای افزایش بازدهی و کارایی را در اختیارتان قرار می‌دهد. سعی کنید استرس نه‌چندان زیاد را به‌عنوان هیجانات مثبت تفسیر کنید.
به این ترتیب احساسات منفی از شما دور خواهند شد و علاوه‌بر آن، افزایش اضطراب به دلیل تجربه اضطراب را تجربه نخواهید کرد.
پیشنهاد ویژه: روانشناسی پول
۴_ ورزش کنید
اگر می‌خواهید دید بهتری نسبت به خودتان داشته باشید، ورزش کنید. ورزش منظم سبب بهبود اندروفین و هورمون‌های شادی در بدن می‌شود و سطح اعتماد به نفس‌تان را افزایش می‌دهد. ورزش کردن علاوه‌بر افزایش احساس قدرت در بدن، وضعیت جسمانی‌تان را به‌صورت کلی بهبود می‌دهد.
افرادی که به‌صورت منظم ورزش می‌کنند، احساس بهتری نسبت به بدن‌شان دارند و این موضوع انگیزه و اعتماد به نفس‌شان را افزایش می‌دهد.
۵_ تصویرسازی کنید (راهکار افزایش اعتماد به نفس چیست)
با استفاده از تکنیک تصویرسازی، سطح استرس‌تان را کاهش دهید. چشمان خود را ببندید، موقعیتی که در آن اعتماد به نفس پایینی دارید را تصور کنید و تمام جزئیات را به‌صورت زنده ببینید. با این کار مغزتان متوجه تصویر ذهنی و شرایط واقعی نمی‌شود و سینگال‌های عصبی مربوط به اعتماد به نفس را ایجاد می‌کند.
۶_ از ناحیه امن‌تان خارج شوید
اگر دائما به این فکر کنید که دیگران از شما بهتر و کامل‌تر هستند، اعتماد به نفس‌تان کاهش می‌یابد. این را بپذیرید که انسان هستید، محدودیت دارید و ممکن است اشتباه کنید. به خودتان فرصت ریسک کردن بدهید و اشتباهات‌تان را بپذیرید.
برای رشد و یادگیری، باید از ناحیه امن‌تان خارج شوید، ریسک کنید، شکست را بپذیرید و اقدام کنید. شکست‌ها را فرصتی برای یادگیری و بخشی از فرآیند موفقیت بدانید. حتی افراد موفق و الهام‌بخش هم عیب و ایرادهایی دارند و گاهی‌اوقات شکست می‌خورند.
- بیشتر بخوانید: روش‌های استعدادیابی (+لینک آزمون)
- بیشتر بخوانید: استرس شغلی چیست
- بیشتر بخوانید: تکنیک های برنامه ریزی
- بیشتر بخوانید: مدیریت زمان چیست؟
۷_ اهداف واضح تعیین کنید
هدف‌گذاری یک منبع ارزشمند برای تجربه احساس قدرت و افزایش اعتماد به نفس است. لازم است اهدافی را تعیین کنید که با ارزش‌ها و نیازهای عمیق‌تان هم‌سو باشد. حالا این هدف را به اقدام‌های روزانه تبدیل کنید و برای انجام دادن آنها برنامه‌ریزی کنید.
مثال: اگر هدف‌تان افزایش سلامت جسمی و ذهنی است، می‌توانید پیاده‌روی را به روزمره‌تان اضافه کنید و به مرور، آن را به یک عادت تبدیل کنید.
خوشبختی به‌صورت اتفاقی نصیب ما نمی‌شود. خوشبختی چیزی است که خودمان آن را می‌سازیم و نتیجه تلاش‌های ما برای انجام بهترین کارها است. -میهای چیکسنت میهایی
۸_ با خودتان خوب صحبت کنید
منتظر این نباشید که دیگران از شما تعریف و تمجید کنند. دریافت تایید دیگران همیشه لذت‌بخش است اما بهتر است به جای آن، خودتان حامی خودتان باشید و به خودتان انگیزه بدهید. خودتان همان کسی باشید که شما را تشویق می‌کند و جملاتی که دوست دارید را به شما می‌گوید.
گفتگوی درونی مثبت اعتماد به نفس‌تان را افزایش می‌دهد. با خودتان مهربان باشید و با خویشتن‌دوستی با خودتان رفتار کنید. مهم‌ترین رابطه‌ای که در زندگی‌تان دارید، رابطه‌تان با خودتان است. بهتر است روی این ارتباط سرمایه‌گذاری کنید و آن را بهبود دهید. (تحقیق علمی)
کلام آخر
در این مقاله به این موضوع پرداختیم که مفهوم و علائم کمبود اعتماد به نفس چیست. اگر یک یا چند مورد از این علائم را دارید، می‌توانید راهکار متناسب با آن را انتخاب کنید و سطح اعتماد به نفس و شادکامی‌تان را افزایش دهید. از این‌که تا انتهای این مطلب آموزشی با ما همراه بودید از شما متشکریم. امیدواریم مقاله “اعتماد به نفس چیست” مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
منابع:
