به نقل از وبسایت Forbes، مطالعهای نشان داد که یک سوم آمریکاییها از سندروم ایمپاستر رنج میبرند. طبق این مطالعه، زنان (۳۵ درصد) نسبت به مردان (۳۰ درصد) بیشتر در محیط کار احساس بیکفایتی میکنند. به نقل از وبسایت Jobera را نیز افراد با اعتماد به نفس، سالانه ۸۰۰۰ دلار بیشتر از همکاران خود که اعتماد به نفسشان پایین است، درآمد دارند. این آمار اهمیت اعتماد به نفس در محیط کار را نشان میدهد. ما در این مقاله میخواهیم درباره اهمیت اعتماد به نفس در محیط کار صحبت کنیم.
سندروم ایمپاستر چیست؟
قبل از صحبت درباره اعتماد به نفس در محیط کار، شما را با مفهوم سندروم ایمپاستر یا (Imposter Syndrome) آشنا میکنیم. این سندروم به وضعیت روانی افراد موفقی اشاره دارد که با وجود دستاوردهای زیاد، همچنان خود را نالایق و بیکفایت میدانند. این افراد موفقیتها را نتیجه تلاشهایشان نمیدانند، بلکه آنها را به عوامل خارجی مانند شانس یا کمک دیگران ربط میدهند.
در سندروم ایمپاستر، شخص با وجود تحصیلات و تجربه زیاد در زمینهای خاص، احساسات مختلفی مانند شک به خود را تجربه میکند. این سندروم تقریباً زندگی بیشتر افراد را تحت تأثیر قرار میدهد؛ از دانشجویان در حال تحصیل گرفته تا مدیران ارشدی که وظیفه مدیریت یک کمپانی بزرگ را بر عهده دارند!
سندروم ایمپاستر علائم مختلفی دارد که از جمله آنها عبارت هستند از:
- تلاش برای متوجهنشدن دیگران از شکستها یا کم و کاستیهای خود
- تلاش بیشازاندازه جهت شایسته دیدهشدن برای مقاوم فعلی خود
- تلاش بیشازاندازه برای جبران کمبود هوش (از نظر خودشان)
افراد مبتلا به سندروم ایمپاستر حتی تشویق دیگران را نوعی ترحم نسبت به خود میپندارند. این حالت ذهنی بهمرور زمینه مشکلات روانی متعددی از جمله اضطراب، افسردگی و احساس گناه را بهوجود میآورد. در واقع افراد مبتلا به سندروم ایمپاستر بهطور مداوم در حال دست و پنجه نرمکردن با مشکل اعتماد به نفس هستند.
اهمیت اعتماد به نفس در محیط کار
وبسایت ResumeLab نقل میکند که ۷۹ درصد از زنان و ۶۲ درصد از مردان از مشکل کمبود اعتماد به نفس در محیط کار رنج میبرند. بسیاری از ما (بهخصوص خانمها) احساس ناامنی در محیط کار میکنیم، حتی زمانی که ارزش زیادی برای افزودن داریم!
به نقل از وبسایت Harvard Business Review، یک سری از نظرسنجیهای اخیر نشان میدهند که زنان در مقایسه با مردان شانس کمتری برای ارتقاء خود دارند. این موضوع زنان را در مضیقه قرار میدهد، چون احتمال کمتری وجود دارد که استخدام شوند یا دستمزد بالاتری بگیرند.
اعتماد به نفس کافی میتواند در زمانی که وارد یک شغل جدید شدهاید یا تجربه کافی در موقعیتهای پرخطر ندارید، کاملاً طبیعی باشد؛ اما در زمینههای دیگر، اعتماد به نفس ناکافی ناشی از عواملی مثل پیامدهای دوران کودکی، شخصیت ضعیف، تجربیات قبلی یا دلایل مشابه است.
نکته مهمی که باید به یاد داشته باشید، این است که اعتماد به نفس یک نقص ذاتی نیست و شخصیت شما را تعریف نمیکند. اعتماد به نفس به دستآوردنی است و میتوان آن را آموخت. شما میتوانید از تمریناتی برای خودآگاهی، تغییر طرز فکر، یادگیری بیشتر یا کارهای مشابه برای داشتن اعتماد به نفس بیشتر تلاش کنید. (خواندن این مقاله خالی از لطف نیست: چگونه خودمان را بشناسیم؟)
اعتماد به نفس در محیط کاری عاملی است که هر شخص حرفهای برای داشتن آن تلاش میکند. این ویژگی نهتنها به شما در حفظ انگیزه و انجام کارهای روزمره بهنحو احسنت یاری میدهد، بلکه موجب پیشرفتتان هم میشود.
شما باید به این دلایل اعتماد به نفس خود را در محیط کار تقویت کنید:
- آمادگی برای مقابله با چالشهای جدید
- داشتن رضایت شغلی بیشتر
- برقراری ارتباط قویتری با دیگران
چگونه در محیط کار اعتماد به نفس داشته باشیم؟
به گزارش Harvard Business Review، حدود ۷۰ درصد از مدیران معتقدند که اعتماد به نفس در تصمیمگیریهای شغلی نقش مهمی دارد و میتواند به پیشرفت افراد کمک زیادی کند. برای همین چندین راهکار کاربردی برای داشتن اعتماد به نفس بالا در محیط کار را معرفی میکنیم:
1_ به خودآگاهی برسید
والف والدو امرسون میگوید:
To be yourself in a world that is constantly trying to make you something else is the greatest accomplishment.
ترجمه: خودتبودن در دنیایی که مدام در تلاش است از تو چیز دیگری بسازد، بزرگترین دستاورد است.
همه ما منحصربهفرد هستیم و همه ما چیزهای ارزشمندی برای به اشتراک گذاشتن داریم؛ فقط باید این را باور کنید! اولین قدم برای انجام این کار این است که لحظهای متوقف شوید و به همه چیزهایی بیندیشید که از شما همان چیزی را که هستید، میسازند. چه چیزهایی شما را خاص میکند؟ باید به این سؤال پاسخ دهید!
اعتماد به نفس در کار با پذیرش خود و خودآگاهی شروع میشود. شما باید نقاط قوت، ضعف و زمینههای بهبود خودتان را بشناسید و بهجای تمرکز بر محدودیتها، روی نقاط قوت و توامندیهایتان متمرکز شوید.
فراموش نکنید که هیچ کس کامل نیست و تظاهر به کاملبودن نمیتواند باعث تقویت اعتماد به نفس شما شود. در نقطه مقابل، شما باید یک رویکرد متعادل که بیشتر به نقاط قوت اهمیت میدهد، بهوجود آورید. این به شما کمک میکند که تواناییهایتان را بشناسید و خود را منحصربهفر بدانید.
وقتی خود را منحصربهفرد بدانید، حالا صدای شما ارزش شنیدن دارد؛ با این ویژگی با سندروم ایمپاستر نیز مقابله میکنید.
جنیفر لوپز میگوید:
You have to remember the value of your individuality – that you have something special and different to offer that nobody else can.
ترجمه: شما باید ارزش فردیت خود را به خاطر بسپارید؛ اینکه چیزی خاص و متفاوت برای ارائه دارید که هیچ کس دیگری ندارد.
تمرین:
روی یک کاغذ تمام دستاوردهایی را که تا به امروز داشتهاید، بنویسید. حتی کوچکترین دستاوردها را هم از قلم نیندازید.
2_ تقلیدکنید
بسیاری از ما این جمله را شنیدهایم که “تمرین کن تا درست کنی”؛ این جمله کوتاه نشان میدهد که اگر شایستگی، طرز فکر مثبت و اعتماد به نفس را تمرین کنید، در نهایت به نتایج دلخواه میرسید.
اگر در محل کار میخواهید که بر احساس شک و تردید غلبه کنید، تقلیدکردن تا زمان انجام این کار میتواند به شما کمک کند.
تمرین:
- یک شخص با اعتماد به نفس از نظر شما در محیط کارتان چه ویژگیهایی دارد؟ این ویژگیها را روی کاغذ بنویسید.
- حالا ویژگیهای این شخصیت را تقلید کنید. مهم نیست که مصنوعی بهنظر برسد، مهم این است که داشتن این شخصیت برایتان تبدیل به عادت شود؛ بنابراین ادامه دهید.
3_ خودگویی مثبت داشته باشید
برای مقابه با سندروم ایمپاستر، سعی کنید از کلمات و جملاتی استفاده کنید که احساس اعتماد به نفس را درونتان تقویت میکنند. تغییر صحبتکردن با خود و دیگران در محیط کار میتواند چالشبرانگیز باشد؛ اما باید در این زمینه ثابت قدم باشید.
خودگوییهای منفی را کنار بگذارید، مثل:
- من نمیتوانم.
- توانایی انجامدادن این کار را ندارم.
- شایستگی دیگران بیشتر از من است.
- بدونشک کار را اشتباه انجام میدهم.
حالا جملات جدیدی را جایگزین کنید، مثل:
- من میتوانم.
- تمام تلاشم را برای انجامدادن این کار میکنم.
- من شایستگی رسیدن به این موقعیت را دارم.
- حتی اگر نتیجه آنطور که میخواهم نباشد، چیزی از ارزشهای من کم نمیکند.
تمرین:
- یک دفترچه برای خود تهیه کنید و آن را همراهتان داشته باشید. در طول روز، فکرهای تکرارشونده خود را روی آن بنویسید.
- بعد از گذشت مدتی، متوجه میشوید که کدام جملات بیشتر از مابقی در ذهنتان تکرار میشوند. اینها همان باورهای شما هستند.
- جملات جدید و متضادی با افکار تکرارشونده منفی خود بسازید. حالا هر روز آنها را تکرار کنید. این کار باعث میشود بهمرور باورهای منفی خود را با خودگویی مثبت از بین ببرید.
4_ زبان بدن قدرتمند
زبان بدن قدرتمند راهی دیگر برای تقویت اعتماد به نفس در محیط کار است. اگر چه شاید تمرین زبان بدن در ابتدا غیرطبیعی بهنظر برسد، اما این کار بهمرور زمان اعتماد به نفس شما را افزایش میدهد و این رفتارها را برایتان تبدیل به عادت میکند.
چند نکته برای داشتن زبان بدن قدرتمند:
- با دیگران محکم دست دهید.
- ارتباط چشمی برقرار کنید.
- صاف بنشینید و حالتی آرام به خود بگیرید.
- بخندید.
- در هنگام گوشدادن به صحبتهای دیگران به جلو خم شوید و صحبتهای آنها را با تکاندادن سر تأیید کنید.
- بیقرار نباشید.
- دستهای خود را در جیبهایتان نگذارید.
تمرین:
- به روزهای کاری گذشته خود فکر کنید؛ چند نشانه از زبان بدن ضعیف داشتید؟ همه آنها را روی کاغذ بنویسید.
- حالا مشخص کنید که زبان بدن مناسب در فلان موقعیت چگونه است؟
- از این به بعد سعی کنید در موقعیتهای مختلف به خود یادآور شوید که باید زبان بدن قدرتمندی داشته باشید.
5_ بازخورد بگیرید
دریافت بازخورد ابزاری ضروری برای رشد و پیشرفت است. از دریافت بازخورد از همکاران یا مافوق خود ابایی نداشته باشید. وقتی به درک بهتری از نحوه عملکردتان میرسید، کارهای جدید را با اطمینان بیشتری انجام میدهید؛ چون مسیر بهبود عملکردتان را میشناسید.
علاوه بر دریافت بازخورد از طرف دیگران، ارائه بازخورد نیز راهی عالی برای افزایش اعتماد به نفس در محیط کار است؛ مثلاً اگر با شما بدرفتاری میشود، انتقاد سازنده به طرف مقابل میتواند اوضاع را سر و سامان دهد و رفتار او را بهتر کند.
فراموش نکنید که رضایت شغلی اهمیت زیادی در حال خوب شما دارد؛ بنابراین اگر شرایط کار آنطور که میخواهید پیش نمیرود، این موضوع را حتماً با مافوق یا همکارانتان در میان بگذارید.
مثلاً اگر احساس میکنید که موفقیتهایتان را نمیبینند یا انتظارات مدیران از شما بیشازاندازه است، در این مورد با طرف مقابل صحبت کنید. افزایش اعتماد به نفس زمانی که مافوق و همکاران فضایی برای پیشرفت به شما دهند، راحتتر اتفاق میافتد.
تمرین:
به وضعیت فعلیتان در شغل خود توجه کنید و به این سؤالها پاسخدهید:
- چه رفتارهایی را دوست ندارید؟
- چه صحبتهایی با شما میشود که آنها را نمیپسندید؟
- دیگران چه انتظار نامعقولی از شما دارند؟
- آیا از حقوق و مزایای شغلتان رضایت دارید؟
- آیا از محیط کار راضی هستید؟
این سؤالها به شما کمک میکنند تا ناخواستههایتان را در محیط کار بهتر بشناسید و درباره آنها با دیگران صحبت کنید.
6_ با ترسهای خود روبرو شوید
ونسان ونگوگ میگوید:
If you hear a voice within you say you cannot paint, then by all means paint and that voice will be silenced.
ترجمه: اگر صدایی از درون خود بشنوید که میگوید نمیتوانید نقاشی کنید، به هر طریقی نقاشی کنید و آن صدا خاموش میشود.
اعتماد به نفس اغلب با رویارویی با ترسها و خارجشدن از منطقه امن خود حاصل میشود. شما باید بتوانید چالشهای جدید را بپذیرید، برای یک پروژه جدید داوطلب شوید یا فرصتهای رشد را در آغوش بگیرید؛ حتی زمانی که ممکن است دلهرهآور بهنظر برسند.
رویارویی با ترسها ممکن است باعث شود شما احساس آسیبپذیری کنید، اما فراموش نکنید که چالشهای جدید فرصتی برای تقویت مهارتهایتان به ارمغان میآورد.
مهمترین نکته برای افزایش اعتماد به نفس در محیط کار، توسعه مهارتهای حرفهای است. این میتواند شامل قراردادن خود در معرض چالشهایی باشد که شاید در ابتدا طاقتفرسا بهنظر برسند؛ هر چه بیشتر کار کنید، بیشتر یاد میگیرید! این نکته را از یاد نبرید.
تمرین:
- تصمیمی را که خیلی وقت است در ذهن دارید، اما جرات روبروشدن با آن را ندارید، به خاطر آورید.
- روی یک کاغذ ترسهای خود از انجام این کار را بنویسید.
- چه راهحلهایی برای غلبه بر هر ترس دارید؟ آنها را هم بنویسید.
- مزیتهایی که با گرفتن این تصمیم برایتان به ارمغان میآید نیز بنویسید.
حالا بیشتر مصمم میشوید که این تصمیم را بگیرید.
7_ دایره اجتماعی حمایتگر بسازید
اگر مدیریت کسبوکار بر عهده شماست، اطراف خود را با افرادی احاطه کنید که به تواناییهایتان ایمان دارند. داشتن یک شبکه پشتیبان قوی، فضایی امن و راحت برای بحث در مورد نگرانیها یا اهداف کاری فراهم میکند. این شبکه اجتماعی قوی به شما کمک خواهد کرد تا ارزش خود را حفظ کنید، حتی زمانی که خود این ارزش را نمیبینید!
با داشتن همکاران حمایتگر، ترغیب میشوید که فرصتهای جدید را کشف کنید و دستاوردهای بیشتری به دست آورید. این افراد به شما در مقابله با سندروم ایمپاستر نیز کمک میکنند.
تمرین۱: کارکنان مخربی را که اعتماد به نفس شما را تحلیل میکنند، با کارکنان مثبت و حمایتگر جایگزین کنید.
تمرین ۲: در صورتی که جایی مشغول به کار هستید و از همکاران بخش خود رضایت ندارید، از کارفرما بخواهید که بخش شما را عوض کند.
تمرین ۳: اگر به هیچ عنوان توانایی تغییر همکاران را ندارید، کمتر با آنها ارتباط بگیرید و بیشتر وقت خود را صرف کارهای مهم کنید.
8_ موفقیتها را جشن بگیرید
تجلیل از دستاوردها، حتی اگر کوچک باشند، برای ایجاد و حفظ اعتماد به نفس یا بهبود عملکرد در آینده ضروری است. شما باید نقاط عطف خود را جشن بگیرید و از آنها بهعنوان پلههایی برای موفقیتهای بیشتر استفاده کنید. حتی جشنگرفتن دستاوردهای کوچک و روزانه هم به شما کمک میکند!
به نقل از وبسایت Caba، افرادی که هر روز دستاوردهای جزئی خود را دنبال میکنند، در طولانیمدت انگیزه بیشتری دارند؛ بنابراین جشنگرفتن موفقیتها به وضوح یک عادت عالی است که باید در خود بهوجود آورید.
زمانی که موفقیتها را جشن میگیرید، دستاوردها برایتان مهم میشوند؛ بنابراین در زمانهای ناراحتی، شک و تردید بهتر میتوانید دستاوردها را به یاد آورید و مطمئن باشید که از چالش پیش رو با موفقیت میگذرید.
تمرین:
- اگر تا به امروز موفقیتهای خود را جشن نمیگرفتید، همین حالا یک لیست از دستاوردهایی که تا به امروز داشتید، روی کاغذ بنویسید.
- حالا برای تشکر از خود بابت تمامی این دستاوردها هدیهای تدارک ببینید. این هدیه میتواند سفر، خرید لباس موردعلاقه، خرید ابزار کار موردنیاز یا هر اقدام مشابه باشد.
9_ ترککردن را یاد بگیرید
یاد بگیرید که چه زمانی باید ترک کنید! گاهی تمام استراتژیهای اعتماد به نفس را پیادهسازی میکنید، تمام تلاشتان را برای بهبود شرایط به خرج میدهید یا راهکارهای جدیدی را در پیش میگیرید، اما در محیط کار فعلی به نتیجهای نمیرسید؛ در این لحظه زمان ترککردن فرا میرسد.
اگر احساس میکنید که بهطور مداوم در محیط کار تحقیر میشوید یا اعتماد به نفستان از بین میرود، تغییر شغل، تغییر موقعیت کاری یا تغییر کارفرما و همکاران میتواند بهترین راهکار برای شما باشد.
تمرین:
- ترسهای خود از بابت ترککردن محیط کار فعلی را بنویسید. چه چیزهایی باعث میشوند همچنان بخواهید به این وضعیت ادامه دهید؟
- به هر ترس امتیاز دهید. مشخص کنید که چقدر احتمال وقوع ترسها وجود دارد؟
- راهکارهایی برای غلبه بر ترسها بنویسید.
حالا میزان اهمیت ترسها و راههای مقابله با آنها را میدانید. اگر همچنان با وجود آگاهی از ترسها و راهکارها فکر میکنید که بهتر است مدتی دیگر در این شغل باقی بمانید، پیشنهاد ما به کارگیری راههای تطبیقپذیری است. شما باید در این مدت بکوشید که با همکاران و محیط کاریتان کنار بیایید.
10_ تابآوری خود را تقویت کنید
هنری فورد میگوید:
Failure is simply the opportunity to begin again, this time more intelligently.
ترجمه: شکست فرصتی است برای شروع دوباره، (اما) این بار هوشمندانهتر.
برای داشتن اعتماد به نفس حتماً لازم نیست که موفق شوید؛ اعتماد به نفس از ایمان داشتن به تواناییهای خود ناشی میشود. هر شکست میتواند فرصتی برای تقویت اعتماد به نفس درونی شما باشد؛ بنابراین روایت خود را از آن تغییر دهید و “شکست” را بهعنوان فرصتی برای تجربه و یادگیری ببینید.
اگر چیزی مطابق انتظارتان پیش نمیرود، خود را تنبیه نکنید! شما باید با خودتان مهربان باشید و به این اتفاق شبیه به یک فرصت نگاه کنید.
اپرا وینفری میگوید:
It is confidence in our bodies, minds, and spirits that allows us to keep looking for new adventures.
ترجمه: این اعتماد به بدن، ذهن و روح ماست که به ما امکان میدهد بهدنبال ماجراجوییهای جدید باشیم.
تمرین:
- به شکستی که اخیراً داشتید، فکر کنید.
- روی یک کاغذ تمام تجربههایی که از این شکست به دست آوردید، بنویسید.
- در برگهای دیگر در مورد فرصتهای رشد از طریق این شکست بنویسید.
- در برگهای جدید، راهکاری جدید بنویسید که چطور میتوانید این بار به موفقیت برسید.
11_ صبور باشید
لئو تولستوی میگوید:
The two most powerful warriors are patience and time.
ترجمه: ۲ جنگجوی قدرتمند، صبر و زمان هستند.
سعی نکنید یکشبه تغییری ایجاد کنید. شما باید بدانید که یادگیری یک طرز فکر، رفتار یا مهارت جدید نیاز به صبر و تلاش دارد. زمانی که متعهد میشوید که اوضاع را تغییر دهید، بهمرور اوضاع بهتر میشود؛ اما به یکباره تغییر خاصی اتفاق نمیافتد!
در هنگام انجامدادن تمرینات، باید همواره روی رویکردهای خود متمرکز باشید و در هر لحظه بیندیشید که چه رویکردی میتواند به شما کمک کند تا زودتر به نتیجه برسید.
با گذشت زمان متوجه میشوید که بهمرور رفتارهای جدیدتان طبیعیتر میشوند و حتی بدون داشتن برنامه، این رفتارها را از خود بروز میدهید.
تمرین:
- در مورد چگونگی ایجاد تغییرات رفتاری در محل کار فکر کنید.
- یک بازه زمانی معقولانه برای ایجاد این تغییرات در نظر بگیرید.
- تا موعدی که برای خود تعیین کردهاید، به تمرین و تکرار مشغول شوید.
- اگر با فرا رسیدن موعد مقرر همچنان احساس ضعیف میکردید، بهتر است تغییر رویه دهید و راهکار دیگری را استفاده کنید. ناکارآمدی یک رویکرد در طی مسیر هم مشخص میشود.
12_ از کارهای کوچک شروع کنید.
برای افزایش اعتماد به نفس در محیط کار، حتماً لازم نیست که کارهای بزرگی انجام دهید. رسیدن به اهداف بزرگ، اعتماد به نفس زیادی درونتان ایجاد میکند؛ اما برای رسیدن به این اهداف، باید آنها را تبدیل به اقدامات و کارهای کوچکتر کنید. حالا این اقدامات کوچک را انجام دهید تا بهمرور به اهداف بزرگتر برسید.
اگر بخواهید به یکباره کارهای بزرگی انجام دهید، بهدلیل نداشتن مهارت لازم احتمال شکست وجود دارد. در واقع شما با انجام کارهای کوچک بهمرور مهارتهای خود را تقویت میکنید و برای انجام کارهای بزرگتر آماده میشوید.
تمرین:
- هدف بزرگ خود را به یاد آورید.
- روی کاغذ آن را تبدیل به اهداف کوچکتر کنید؛ مثلاً اگر میخواهید تجارت جهانی داشته باشید، اهداف کوچکی مثل تجارت شهری یا حتی منطقهای را بنویسید. با انجام این کار، بهمرور تجارت خود را وسعت میبخشید و آن را جهانی میکنید.
- با تکرار و تمرین کارهای کوچک، بهمرور زمان متوجه میشوید که به هدف اصلیتان بسیار نزدیک شدهاید.
کلام آخر
اعتماد به نفس در محیط کار باعث میشود تا پیشرفت کنید و به مقام جدید یا درآمد بیشتر برسید. زمانی که اعتماد به نفس را درون خود میسازید، ترسها کمرنگتر میشوند، شهامت بیشتری برای رویارویی با اتفاقات جدید پیدا میکنید و چالشها را با قدرت بیشتری پشت سر میگذارید. اگر در این زمینه همچنان احساس ضعف دارید یا نمیتوانید سندروم ایمپاستر را درمان کنید، پیشنهاد میدهیم که حتماً از یک رواندرمانگر یا مشاور کسبوکار کمک بگیرید.
منابع: