ترسیم نقشه راه موفقیت، زندگی‌تان را متحول خواهد کرد و تحقیقات صورت‌گرفته هم این موضوع را تایید می‌کند. مقاله منتشر شده توسط مجله Journal of Applied Sport Psychology به وضوح تغییر و تحولاتی را نشان می‌دهد که نقشه راه موفقیت در زندگی ورزش‌کاران ایجاد کرده است. (لینک تحقیق) پس چه بهتر که همین الان دست‌به‌کار شوید و از این ابزار فوق‌العاده، بیشترین بهره ممکن را ببرید. لطفا با پتانسیل همراه باشید.
چرا موفق نمی‌شویم؟
معمولا همه افراد اهداف بزرگی در سر دارند، اما اغلب آنها موفقیت را تجربه نمی‌کنند و گاهی‌اوقات هم احساس نارضایتی دارند. مهم‌ترین علل این موضوع را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- قبل از هرچیز، بسیاری از افراد نمی‌دانند باید به کجا برسند. همچنین ممکن است اهداف متناقضی را تعیین کرده باشند؛ به این معنی‌که برای رسیدن به هدف اول، مجبور هستند هدف دیگر را برای مدتی کنار بگذارند.
- خیلی از افراد نمی‌توانند یک زندگی جدید را تصور کنند. این افراد مشغول زندگی فعلی خود شده‌اند و باور به کسب موفقیت برای آنها دشوار است. این افراد نسبت به وضعیت فعلی زندگی‌شان رضایت ندارند، اما برای بهبود اوضاع فعلی هیچ‌گونه تلاشی نمی‌کنند.
- خیلی از افراد به خواسته‌هایشان نمی‌رسند، چون اقدام نمی‌کنند. یعنی روی هدف‌شان متمرکز نمی‌شوند، برای آن برنامه‌ریزی نکرده و به سمت آن قدم بر نمی‌دارند. کارهای مهم را به تعویق انداخته و توانایی‌ها و منابع‌شان را تلف می‌کنند.
شفاف‌سازی منظم خواسته‌ها، بهبود اعتمادبه‌نفس، اقدام پیوسته و به‌صورت کلی ترسیم نقشه راه موفقیت را جدی بگیرید، چون همان چیزی است که برای رسیدن به اهداف‌تان به آن نیاز دارید. فراموش نکنید، زمانی‌که به خواسته‌هایتان برسید، میزان شادی و رضایتمندیتان افزایش خواهد یافت.
پیشنهاد ما به شما، دوره ویدیویی رایگان “روانشناسی پول” است. یکی از سرفصل‌های این دوره آموزشی، ایجاد ذهنیت ثروت‌ساز است، که شما را از زندگی فعلی جدا کرده و زمینه باور به موفقیت را فراهم می‌کند.
گام‌های نقشه راه موفقیت
اگر مهارت ترسیم “نقشه راه موفقیت” را فرا نگیرید، از لذت تجربه سریع موفقیت محروم خواهید شد. از آن‌جایی که در منابع فارسی زبان به‌اندازه کافی به این موضوع توجه نشده است، ممکن است شما هم مثل خیلی از افراد، در زمینه ترسیم نقشه راه کم‌تجربه باشید.
با ما همراه باشید، در این بخش به صورت مفصل به این موضوع پرداخته‌ایم.
۱_ معنای موفقیت را مشخص کنید
وارن بافت در حال حاضر موفقیت را به‌گونه‌ای تعریف می‌کند که هیچ ارتباطی به پول ندارد:
من موفقیت را با “تعداد افرادی که من را دوست دارند” می‌سنجم.
برای این‌که به معنای موفقیت پی ببرید، باید ارزشمندترین خواسته‌تان را مشخص کنید. در همین راستا، سوالات زیر کمک‌کننده خواهد بود:
- چه چیزی بیشترین احساس رضایت را برای‌تان رقم می‌زند؟
- برای چه چیزهایی بیشترین ارزش را قائل هستید؟
- زندگی رویایی شما چه شکلی است؟
برای پیدا کردن بهترین جواب، مدت‌زمان مشخصی را به طوفان فکری اختصاص دهید. تمام چیزهایی که به ذهن‌تان می‌رسد را بدون قضاوت یادداشت کنید. مهم نیست کوچک باشد یا بزرگ، دست‌یافتنی باشد یا نه! طوفان‌فکری را فقط و فقط به فکر کردن اختصاص بدهید و مقایسه کردن را کنار بگذارید.
۲_ وضعیت فعلی و مطلوب‌تان را مشخص کنید
شرایطی که درحال تجربه آن هستید و شرایط مطلوب‌تان را مشخص کنید؛ بین این دو نقطه یک شکاف وجود دارد و این شکاف و فاصله، با برنامه‌ریزی و اقدام برطرف می‌شود. برای این‌که به برنامه‌ی تعیین‌شده عمل کنید، لازم است چندین هدف مرتبط و کوچک را به‌صورت معکوس برنامه‌ریزی کنید.
برنامه‌ریزی معکوس یعنی به‌جای شروع از ابتدا، هدف نهایی‌تان را بیابید و سپس اقدام‌های لازم را مشخص کنید. موفقیت یک مقصد نیست، بلکه یک سفر است و چه بهتر که این سفر را پر از تجربه، یادگیری و لذت کنید. همین الان ببینید بین اقدام‌های فهرست شده، اول از همه میخواهید به کدام مورد بپردازید؟
اگر نسبت به برنامه‌ریزی تردید دارید و این باعث شده تعلل کنید، بهتر است از یک مورد دست‌یافتنی، کوچک و مطمئن شروع کنید. یعنی هدفی که (نسبت به دیگر اهداف) در بازه زمانی کوتاه محقق شود. با این کار اعتمادبه‌نفس خود را افزایش داده و مسیر پیشرفت را هموار می‌سازید.
بیشتر بخوانید: «راز موفقیت در جهان»
۳_ پیشرفت‌های قبلی و کلیت زندگی‌تان را مرور کنید
اگر تا امروز فقط جنبه‌های مهم زندگی که نیاز به تغییر داشتند را مورد بررسی قرار می‌دادید، حالا لازم است تمام حیطه‌های زندگی‌تان را مرور کنید. یعنی حیطه‌های زیر:
- حیطه شغلی زندگی
- ارتباطات و خانواده
- زندگی اجتماعی و روابط دوستانه
- حیطه مالی، شامل درآمد، سرمایه‌گذاری، بودجه‌بندی و…
- حیطه معنوی
- سلامتی ذهن و جسم
- تحصیل و یادگیری
حالا به هر کدام از موارد بالا از ۱ تا ۱۰ نمره بدهید. ۱ یعنی کمترین میزان رضایت و توجه به آن حیطه و ۱۰ یعنی بیشترین رضایت و توجه. برای واضح‌تر شدن اهمیت هرکدام از این حیطه‌ها و میزان توجه شما به آنها، سوالات زیر را از خودتان بپرسید:
- میزان رضایت من از یک حیطه خاص چقدر است؟
- تمایل دارم میزان رضایت‌مندی‌ام از این حیطه چقدر باشد؟
- اگر به این سطح از رضایتمندی برسم، چه احساسی را تجربه خواهم کرد؟
- این حیطه، نسبت به دیگر جنبه‌های زندگی‌ام چقدر اهمیت دارد؟
۴_ ارزش‌ها و اولویت‌هایتان را مشخص کنید
زمانی که درباره ارزش‌هایمان صحبت می‌کنیم، موفق بودن زیاد مطرح نیست. ارزش‌ها، تعیین‌کننده رفتار ما هستند. در هر زمانی و در هرجایی، می‌توانیم مطابق ارزش‌ها زندگی کنیم، حتی اگر ده‌ها سال آنها را نادیده گرفته باشیم.
دکتر جان دمارتینی در کتاب “The Heart of Love” توضیح می‌دهد که چگونه آگاهی داشتن از ارزش‌ها و اولویت‌ها، به زندگی شما معنا بخشیده و کمک می‌کند نسبت به وضعیت فعلی‌تان آگاهی داشته باشید. (مشاهده کتاب)
میخواهید بدانید در راستای اهداف و اولویت‌هایتان حرکت می‌کنید یا نه؟ به این نگاه کنید که انرژی، زمان و توجه‌تان را بیشتر از همه به چه چیزی اختصاص داده‌اید. گذشته‌تان را مورد بررسی قرار دهید و به رفتارهایتان توجه کنید.
ببینید منابع مالی و درآمدتان را بیشتر صرف چه چیزی می‌کنید. خیلی از افراد اغلب درآمدشان را صرف خرید چیزهای غیرمهم کرده و هیچ درصدی از آن را به ارزش‌ها و اهداف‌شان اختصاص نمی‌دهند.
بیشتر بخوانید: «بهترین کتاب‌های صوتی موفقیت»
۵_ هدف‌گذاری کنید
اهداف، به رفتارهای ما جهت می‌دهند و دریچه‌های جدیدی را به روی ما باز می‌کنند. تنها با هدف‌گذاری می‌توان کارهای مهم را مشخص کرد. اهداف، مشخص‌کننده فعالیت‌های نامربوط، دورکننده و منفی هستند.
مارتین سلیگمن، تحقیقات خود را در زمینه روانشناسی مثبت‌گرا و با هدف تغییر نگاه روانشناسی از مشکلات به راه‌حل‌ها انجام داد. (ویدیو TED) یافته‌های مارتین سلیگمن روی مداخله‌هایی تاکید داشت که باعث افزایش بهره‌وری مدیریتی می‌شد و به ارتقاء عملکرد کلی رهبرها کمک می‌کرد. (منبع علمی)
روانشناسی مثبت‌گرا اصول هدف‌گذاری را شامل موارد زیر میداند:
- متعهد بودن به مجموعه‌ای از اقدامات مشخص را لازمه هدف‌گذاری میداند.
- قبل از هدف‌گذاری، به اخلاق فردی و ارزش‌ها توجه دارد.
- اقدامات مشخص‌شده را مطابق با ظرفیت‌های فردی، توانایی‌ها و نقاط‌قوت میداند.
- فضایی جهت درون‌نگری و توجه به افکار، احساسات و ادراک فرد در نظر می‌گیرد.
- روانشناسی مثبت به تعیین اهداف و انتظارهای منطبق با واقعیت کمک می‌کند، یعنی با متمرکز شدن بر عملگرایی، انرژی و اعتمادبه‌نفس لازم را ایجاد می‌کند.
داگ اسمیت در کتاب معروف خود “Make Success Measurable” بیان می‌کند که هدف‌گذاری عمدتاً شامل پرسیدن سه سوال اساسی از خود است. (مشاهده کتاب)
این سوال‌ها به شرح زیر است:
- این هدف چقدر برای من اهمیت دارد؟
- چقدر می‌توانم به این هدف برسم؟ چقدر به این موضوع اطمینان دارم؟
- این هدف چقدر با ارزش‌ها و اهداف من سازگار است؟
۶_ موفقیت‌هایتان را جشن بگیرید
در نقشه راه موفقیت باید تغییراتی را رقم بزنید که نزدیک کننده هستند و در این مسیر باید تغییرات مثبت را جشن بگیرید. یعنی به خودتان پاداش هایی بدهید که کوچک اما لذت‌بخش هستند.
دکتر تالی شاروت، استاد علوم اعصاب شناختی در یک ویدیو TED توضیح می‌دهد که چطور مغز در یادگیری رفتارهای جدید و ایجاد عادت، به پاداش‌ها واکنش نشان می‌دهد. جشن گرفتن برای عادات مثبت، به عنوان یک جایگزین کارآمد برای تنبیه کردن درنظر گرفته می‌شود. (ویدیو TED)
زمانی که تنبیه را تجربه می‌کنیم، خاطره‌ی دردناک تجربه شده برای مغز ما نسبت به اثر آن اتفاق و درس‌هایی که باید آموخته شود، در اولویت خواهد بود. اما زمانی‌که برای ایجاد تغییرات کوچک جایزه تعیین می‌کنید یا جشن می‌گیرید، مثلا به خودتان ایول می‌گویید، احساس مثبت را تجربه خواهید کرد.
با این کار استرس ناشی از تغییر، نگرانی نسبت به آینده و دشواری فرآیند سازگاری کمتر می‌شود و این همان چیزی است که در مسیر موفقیت به آن نیاز دارید.
بیشتر بخوانید: «رمز موفقیت استیو جابز»
۷_ موانع موفقیت را پیدا کنید
یکی از چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم، نرسیدن به چیزهایی است که تمام ذهن ما را به خودش مشغول کرده است. این ما را ناامید می‌کند و اگر ندانیم چطور باید به هدف‌مان برسیم، این ناامیدی دو چندان خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین گام‌های نقشه راه موفقیت، مشخص کردن موانع موفقیت است؛ یعنی در زمان مناسبی موانع احتمالی، چالش‌ها و سختی‌های راه را بررسی کنیم. این کار انرژی درونی فرد را افزایش داده و علاوه بر آن، ذهن را برای ایجاد راهکار و غلبه بر موانع آماده می‌سازد.
موارد زیادی وجود دارد که می‌تواند دستیابی به اهداف را دشوار و نگرش‌تان را منفی کند. مثلا ممکن است خودگویی منفی داشته باشید یا مدام نگران شکست خوردن باشید. این موانع، گام برداشتن را سخت و سخت‌تر می‌کند.
عدم وجود شبکه حمایتی یکی از مهم‌ترین دلایل دور شدن از رویاها است و خیلی از افراد نسبت به آن بی‌اطلاع‌اند. یعنی اطراف خود را با افرادی پر کنید که در جریان اهداف‌تان باشند، شما را تشویق کنند و جلوی ناامیدی‌تان را بگیرند.
تا اینجا چند مورد از مهم‌ترین موانع موفقیت را شناختید اما این کافی نیست. لازم است یک کاغذ و قلم بردارید و به صورت متمرکز، موانع مسیر خودتان را پیدا کنید. شناسایی محدودیت‌ها و چالش‌هایی که با آن مواجه هستید، افکارتان را در مسیر درست یعنی در مسیر “یافتن راهکار” قرار داده و غلبه بر موانع را امکان‌پذیر می‌کند.
مدل E-E-E چیست؟ (نقشه راه موفقیت)
مدل E-E-E تعیین هدف را انجمن روانشناسی آمریکا (APA، ۲۰۱۷) منتشر و ارائه کرده است. به کمک این رویکرد فرد محور، می‌توانید یک نقشه راه ترسیم کرده و تغییرات مثبت دلخواه تان را رقم بزنید. (لینک مطالعه)
اریک نواک نویسنده، هدف گذاری موفقیت را شامل موارد زیر میداند:
- هدف باید مسیر را شفاف کند: لازم است یک بینش معنادار در مورد نقاط قوت و ضعف خود کسب کنید و علاوه بر آن، بتوانید اهداف تان را براساس نیازهای اساسی خود اولویت بندی کنید.
- تشویق کننده باشد: در صورتی که انگیزه، اراده و جسارت لازم برای گام برداشتن و اجرای برنامه ها را نداشته باشید، دستیابی به هدف دشوار خواهد بود.
- عملگرایی را تقویت کند: هدف گذاری باید بین چیزی که هستید و چیزی که میخواهید باشید، یک تعادل ایجاد کند. هر چه موفقیت‌های بیشتری را تجربه کنید، اعتماد به نفس تان افزایش می‌یابد و با انرژی بیشتر در مسیر موفقیت گام خواهید برداشت.
بیشتر بخوانید: «جملات بزرگان درباره موفقیت»
آشنایی با نظریه لاک
اگر میخواهید یک نقشه راه موفقیت کامل و دقیق ترسیم کنید، لازم است با نظریه لاک آشنا باشید. تمرکز این نظریه روی هدف‌گذاری بوده و در تلاش است بهره وری و رضایتمندی کارکنان را در محیط کار افزایش دهد.
لاک، این ۵ اصل کلیدی را لازمه هدف گذاری میداند:
- شفافیت: هدف باید خاص و جامع باشد.
- چالش: هدف مورد نظر شما چه‌قدر دشوار است؟ چه میزان از توانایی های شما را درگیر می‌کند؟ آیا شما را از ناحیه امن‌تان خارج می‌کند؟
- تعهد: این هدف پیش خودتان چقدر ارزش دارد؟ لازم است هدفی را انتخاب کنید که نسبت به آن متعهد باشید.
- بازخورد: دریافت بازخوردهای مثبت از سمت اطرافیان، رضایتمندیتان را افزایش می‌دهد. در مسیر موفقیت به نحوه ارائه دستاوردها، درک و بازخوردهای دیگران فکر کنید.
- پیچیدگی: اهدافی را انتخاب کنید که رسیدن به آنها ساده و سریع نباشد.
کلام آخر
حالا که گام‌های ترسیم Roadmap را شناخته‌اید، لازم است دست‌به‌کار شوید و نقشه راه موفقیت خودتان را مشخص کنید. امیدواریم این مطلب آموزشی مورد توجه شما قرار گرفته باشد. از این‌که تا انتهای این مطب آموزشی با ما همراه بودید، از شما متشکریم.
منابع:
- https://www.lifehack.org/813269/road-map-to-success
- https://www.succeedinlife.net/success-planning-the-ultimate-guide-to-creating-a-roadmap-for-achieving-your-dream-life-part-2-5fefe59cf2e8
- https://www.succeedinlife.net/success-planning-the-ultimate-guide-to-creating-a-roadmap-for-achieving-your-dream-life-part-1-4ef883001bb6
- https://positivepsychology.com/goal-setting-psychology/
