امتیاز اعتباری چیست؟ + چگونگی محاسبه امتیاز وام

اگر تا به حال درخواست وام داده‌اید یا قصد دریافت تسهیلات مالی داشته‌اید، احتمالا با مفهوم امتیاز اعتباری مواجه شده‌اید. اما امتیاز اعتباری چیست؟ این نمره در واقع معیاری است که بانک‌ها و مؤسسات مالی برای ارزیابی میزان اعتبار و توانایی بازپرداخت شما در نظر می‌گیرند. هرچه این امتیاز بالاتر باشد، شانس شما برای دریافت وام با شرایط بهتر افزایش می‌یابد. در این مقاله، به بررسی اهمیت این امتیاز و روش‌هایی برای بهبود آن خواهیم پرداخت.

امتیاز اعتباری چیست؟

امتیاز اعتباری چیست؟ این پرسشی است که بسیاری از افراد در زمان درخواست وام یا خدمات مالی با آن مواجه می‌شوند.

Credit assessment is the process of evaluating the creditworthiness of an individual or an organization to determine their ability to repay debt.

ارزیابی اعتباری فرایند سنجش میزان اعتبار و توان بازپرداخت بدهی یک فرد یا سازمان است. Uniify

امتیاز اعتباری عددی است که نشان‌دهنده میزان اعتبار مالی فرد بوده و معمولاً در بازه‌ای بین ۳۰۰ تا ۸۵۰ (یا در برخی سیستم‌ها تا ۹۰۰) قرار دارد. هر چه این عدد بالاتر باشد، احتمال تأیید درخواست وام و دریافت تسهیلات با شرایط بهتر افزایش می‌یابد. امتیاز اعتباری بر اساس عواملی مانند تاریخچه پرداخت‌ها، میزان بدهی‌های جاری، مدت زمان فعالیت حساب‌های اعتباری و تعداد درخواست‌های جدید برای دریافت اعتبار محاسبه می‌شود. پرداخت‌های به‌موقع، پایین نگه‌داشتن سطح بدهی و مدیریت درست حساب‌های مالی تأثیر مثبتی بر این امتیاز دارند.

در مقابل، تأخیر در پرداخت‌ها، بدهی‌های سنگین و ثبت درخواست‌های متعدد در کوتاه مدت می‌تواند موجب کاهش امتیاز اعتباری شود. این امتیاز علاوه بر تأثیر مستقیم بر دریافت وام و تعیین نرخ بهره، ممکن است در فرآیندهایی مانند استخدام، اجاره ملک و ارائه برخی خدمات عمومی نیز بررسی شود. بنابراین، مدیریت صحیح تعهدات مالی و آگاهی از وضعیت امتیاز اعتباری می‌تواند نقش مهمی در بهبود شرایط مالی افراد داشته باشد.

لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث دریافت وام فوری و  وام چهار درصد، می‌توانید به مقالات لینک شده مراجعه کنید.

چطور بفهمیم رتبه و امتیاز اعتباری ما چیست؟

برای اطلاع از امتیاز اعتباری خود، نیاز نیاز است که کد ملی و شماره موبایل به نام خود شخص باشد. حالا فرد می‌تواند از طریق پلتفرم‌های اعتبارسنجی، امتیاز اعتباری خود را متوجه شود. برای دسترسی به این پلتفرم‌ها، کافیست عبارت «اعتبارسنجی بانکی» را در گوگل جست‌وجو کنید.

از شما دعوت می‌کنیم که به مقالات «وام چیست؟» و «انواع وام» هم سری بزنید.

رتبه اعتباری C ،B ،A چیست؟

اگر قصد دارید وام بگیرید یا از خدمات مالی بهره‌مند شوید، احتمالاً با اصطلاحاتی مانند رتبه اعتباری A، B و C مواجه شده‌اید. این رتبه‌بندی‌ها که در نظام‌های اعتبارسنجی رایج‌اند، به بانک‌ها و مؤسسات مالی کمک می‌کنند تا میزان ریسک در ارائه تسهیلات به افراد را ارزیابی کنند. دانستن اینکه هر یک از این رتبه‌ها چه معنایی دارند، می‌تواند به شما در بهبود وضعیت مالی و افزایش شانس دریافت وام با شرایط بهتر کمک کند. در ادامه به توضیح این رتبه‌ها می‌پردازیم.

1_ رتبه اعتباری A

رتبه اعتباری A نشان‌دهنده بالاترین سطح امتیاز اعتباری در سیستم‌های اعتبارسنجی است. افرادی که این رتبه را دارند، معمولاً دارای سابقه پرداخت‌های منظم، بدهی‌های کنترل‌شده و تعهدات مالی بدون تأخیر هستند. این گروه از متقاضیان به دلیل خوش‌حسابی و مدیریت صحیح امور مالی، در دریافت وام با شرایط مطلوب‌تر، مانند بهره کمتر و بازپرداخت‌های منعطف، شانس بیشتری دارند. بانک‌ها و مؤسسات مالی معمولاً افراد با رتبه اعتباری A را کم‌ریسک‌ترین گزینه برای ارائه تسهیلات می‌دانند.

لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث  حکم کارگزینی برای وام و وام حبیب ابن مظاهر، می‌توانید به همین مقالات  مراجعه کنید.

2_ رتبه اعتباری B

رتبه اعتباری B بیانگر سطحی متوسط در سیستم امتیازدهی مالی است. افرادی با این رتبه معمولاً سابقه مالی قابل قبولی دارند اما ممکن است در گذشته تأخیرهای جزئی در پرداخت بدهی‌ها یا مشکلات مالی کوچکی داشته باشند. در نتیجه، بانک‌ها و مؤسسات مالی این افراد را به‌طور نسبی قابل‌اعتماد می‌دانند، اما همچنان سطحی از ریسک برای اعطای وام به آن‌ها در نظر می‌گیرند. افراد با رتبه اعتباری B ممکن است در دریافت تسهیلات با نرخ بهره بالاتر یا شرایط بازپرداخت سخت‌تری مواجه شوند.

 در ضمن، اگر تمایل به یادگیری عمیق‌تری درباره‌ی چگونه از بانک رسالت وام بگیریم دارید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را بخوانید.

3_ رتبه اعتباری C

رتبه اعتباری C نشان‌دهنده پایین‌ترین سطح در سیستم امتیازدهی مالی است و افرادی که این رتبه را دارند معمولاً در بازپرداخت بدهی‌های خود سابقه نامنظم یا مشکلات مالی جدی‌تری داشته‌اند. در نتیجه، بانک‌ها و مؤسسات مالی این افراد را در گروه متقاضیان پرریسک قرار می‌دهند. دریافت وام برای افراد با رتبه C معمولاً دشوارتر بوده و در صورت تأیید، با نرخ بهره بالا و شرایط بازپرداخت سخت‌تری همراه است. به همین دلیل، بانک‌ها هنگام بررسی درخواست‌های اعتباری این گروه، دقت و احتیاط بیشتری به خرج می‌دهند.

 لازم است اضافه کنیم که منابع روبرو اطلاعات جامع‌تری درباره‌ی فرق وام و تسهیلات چیست؟ و  آیا وام دیجی‌کالا می ارزد ارائه می‌دهند.

نحوه عملکرد امتیازات اعتباری

نحوه عملکرد امتیازات اعتباری به طور مستقیم بر شرایط مالی شما تأثیر می‌گذارد. این امتیاز عاملی تعیین‌کننده در تصمیم‌گیری وام‌دهندگان برای اعطای اعتبار به شما است. هرچه امتیاز اعتباری شما بالاتر باشد، احتمال تأیید درخواست وام شما توسط وام‌دهندگان بیشتر می‌شود. بالعکس، امتیاز پایین‌تر ممکن است منجر به رد درخواست شما گردد.

در اینجا تقسیم‌بندی‌های عمومی امتیازات اعتباری آورده شده است:

• عالی: ۸۰۰–۸۵۰
• بسیار خوب: ۷۴۰–۷۹۹
• خوب: ۶۷۰–۷۳۹
• متوسط: ۵۸۰–۶۶۹
• ضعیف: ۳۰۰–۵۷۹

✅ نکته: امتیاز اعتباری شما ممکن است بر میزان سپرده‌ای که برای دریافت خدمات مختلف از جمله گوشی هوشمند، خدمات کابلی، آب و برق یا اجاره آپارتمان نیاز دارید، تأثیر بگذارد.

در ضمن، اگر تمایل به یادگیری عمیق‌تری درباره‌ی وام چهارصد میلیونی بانک مهر ایران و وام ۴۰۰ میلیونی بانک رسالت دارید، پیشنهاد می‌کنیم این مطالب لینک شده را بخوانید.

چگونگی محاسبه امتیاز وام: چگونه امتیاز اعتباری شما محاسبه می‌شود؟

امتیاز اعتباری شما از اطلاعات مختلفی که در مورد وضعیت مالی شما در سه آژانس اصلی اعتباری (Equifax، Experian و TransUnion) جمع‌آوری می‌شود، محاسبه می‌شود. این آژانس‌ها با ذخیره و به‌روزرسانی سوابق مالی شما، امتیاز اعتباری شما را تعیین می‌کنند. در حالی که جزئیات دقیق این سوابق ممکن است کمی بین این آژانس‌ها متفاوت باشد، اما پنج عامل اصلی برای محاسبه امتیاز شما مورد توجه قرار می‌گیرند:

تاریخچه پرداخت‌ها (۳۵٪)

 این بخش نشان می‌دهد که شما تا چه اندازه به‌موقع پرداخت‌های خود را انجام داده‌اید. اگر تأخیر در پرداخت‌ها داشته باشید یا پرداخت‌ها را به‌طور منظم انجام ندهید، امتیاز شما کاهش می‌یابد. همچنین، تعداد دفعات تأخیر و میزان زمان تأخیر نیز تأثیرگذار است.

مقدار بدهی‌ها (۳۰٪) 

این عامل نشان‌دهنده میزان استفاده شما از اعتبار موجود است. به عبارت دیگر، اگر شما از مقدار زیادی از اعتبار خود استفاده کنید، این می‌تواند تأثیر منفی بر امتیاز شما داشته باشد. به همین دلیل، سعی کنید از حد معقولی از اعتبار خود استفاده کنید.

طول مدت سابقه اعتباری (۱۵٪)

 هرچه سابقه اعتباری شما طولانی‌تر باشد، برای وام‌دهندگان شما قابل اعتمادتر خواهید بود. داشتن تاریخچه طولانی‌تر به این معناست که اطلاعات بیشتری در اختیار اعتبارسنج‌ها قرار دارد و به همین دلیل، شما به‌عنوان فردی با ریسک کمتر شناخته می‌شوید.

راستی، ما یک مقاله با عنوان «وام آنلاین» داریم که پیشنهاد می‌دهیم آن را بخوانید.

ترکیب اعتبار (۱۰٪)

 ترکیب مختلفی از انواع اعتبار، مانند کارت‌های اعتباری و وام‌های قسطی (وام مسکن یا وام خودرو)، نشان می‌دهد که شما می‌توانید انواع مختلفی از اعتبار را مدیریت کنید. این موضوع می‌تواند بر امتیاز شما تأثیر مثبت بگذارد.

اعتبار جدید (۱۰٪)

 درخواست‌های جدید برای دریافت اعتبار ممکن است نشان‌دهنده نیاز فوری به پول باشد. وام‌دهندگان معمولاً به درخواست‌های متعدد اعتبار جدید به‌عنوان نشانه‌ای از ریسک مالی نگاه می‌کنند، بنابراین درخواست‌های بیش از حد برای کارت‌های اعتباری یا وام‌های جدید ممکن است امتیاز شما را پایین بیاورد.

همچنین، اگر کارت‌های اعتباری زیادی دارید و قصد بستن برخی از آنها را دارید، باید بدانید که این اقدام می‌تواند تأثیر منفی بر امتیاز اعتباری شما بگذارد. بهتر است به‌جای بستن حساب‌ها، کارت‌هایی که استفاده نمی‌کنید را در مکان امنی ذخیره کرده و از آنها برای پرداخت‌های خودکار استفاده نکنید. به‌طور منظم حساب‌های خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که هیچ فعالیت مشکوک یا تقلبی روی آنها انجام نشده است.

 در جهت افزایش آگاهی شما درباره‌ی وام مانیسا چیست و  وام بانکی در سال جدید، منابع مفید و کاربردی خواهند بود.

امتیاز ونتیج (VantageScore)

امتیاز ونتیج‌اسکور (VantageScore) یک سیستم رتبه‌بندی اعتباری است که به‌عنوان جایگزینی برای امتیاز FICO طراحی شده است. این امتیاز توسط سه آژانس اصلی اعتبارسنجی یعنی Equifax، Experian و TransUnion به‌وجود آمده است. در حالی که FICO برای هرکدام از این آژانس‌ها یک امتیاز جداگانه محاسبه می‌کند، امتیاز ونتیج‌اسکور از اطلاعات هر سه آژانس استفاده کرده و در نهایت یک امتیاز واحد را ارائه می‌دهد که توسط هر یک از این آژانس‌ها به‌صورت یکسان به کار می‌رود.

یکی از مزایای ونتیج‌اسکور نسبت به FICO این است که دیگر نیازی به محاسبه امتیاز به‌صورت جداگانه برای هر آژانس نیست، بلکه یک امتیاز ترکیبی از داده‌های تمام آژانس‌ها به‌دست می‌آید. با اینکه امتیاز FICO همچنان به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین سیستم‌های رتبه‌بندی اعتباری محسوب می‌شود و بسیاری از وام‌دهندگان از آن استفاده می‌کنند، اما ونتیج‌اسکور در حال حاضر نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده و به‌طور فزاینده‌ای در فرآیندهای اعتبارسنجی استفاده می‌شود.

همچنین جدول اقساط وام جعاله بانک مسکن و خرید وام رسالت از دیگر موضوعات مهم هستند که پیشنهاد می‌کنیم حتما مطالعه کنید.

چگونه امتیاز اعتباری خود را بهبود بخشیم؟

برای بهبود امتیاز اعتباری خود، روش‌های مختلفی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید به‌تدریج وضعیت مالی خود را بهبود بخشید. در ادامه به چند راهکار مهم اشاره می‌کنیم:

پرداخت به‌موقع صورت‌حساب‌ها

یکی از عوامل اصلی در افزایش امتیاز اعتباری، پرداخت به‌موقع بدهی‌ها و صورت‌حساب‌ها است. با پرداخت به‌موقع و منظم، می‌توانید نشان دهید که مسئولیت‌پذیر هستید. اگر به مدت شش ماه پرداخت‌های خود را بدون تأخیر انجام دهید، تأثیر مثبت آن بر روی امتیاز اعتباری شما محسوس خواهد بود.

 افزایش اعتبار کارت‌های اعتباری

اگر کارت اعتباری دارید، می‌توانید از شرکت صادرکننده کارت خود درخواست افزایش خط اعتبار کنید. این کار به شما کمک می‌کند که نسبت استفاده از اعتبارتان پایین بماند و در نتیجه امتیاز اعتباری شما بهبود یابد. البته باید دقت کنید که این افزایش اعتبار را صرف هزینه‌های اضافی نکنید و هم‌زمان بدهی‌های خود را کاهش دهید.

راستی، ما یک مقاله با عنوان «چگونه کارت اعتباری وام را نقد کنیم؟» داریم که پیشنهاد می‌دهیم سری به آن بزنید.

 عدم بستن حساب‌های اعتباری قدیمی

گاهی افراد می‌خواهند حساب‌های کارت اعتباری که از آن‌ها استفاده نمی‌کنند را ببندند. اما باید بدانید که بستن حساب‌های قدیمی می‌تواند به امتیاز اعتباری شما آسیب بزند، زیرا سابقه اعتباری شما کاهش می‌یابد. بنابراین، بهتر است به‌جای بستن حساب‌ها، استفاده از آن‌ها را متوقف کرده و در صورت امکان، آن‌ها را فعال نگه دارید.

 مشاوره با شرکت‌های تعمیر اعتبار

اگر وقت کافی برای مدیریت وضعیت اعتباری خود ندارید، می‌توانید از خدمات شرکت‌های تعمیر اعتبار استفاده کنید. این شرکت‌ها به‌نمایندگی از شما با طلبکاران و آژانس‌های اعتباری مذاکره کرده و در جهت بهبود امتیاز اعتباری شما کمک می‌کنند. البته باید هزینه‌ای را به‌صورت ماهانه به آن‌ها پرداخت کنید.

 بررسی و اصلاح اشتباهات در گزارش اعتباری

گزارش‌های اعتباری ممکن است شامل اشتباهات یا اطلاعات نادرستی باشند. هر سال می‌توانید از هر یک از سه آژانس اعتبارسنجی، گزارش رایگان دریافت کنید و آن را بررسی کنید. در صورت وجود هرگونه اشتباه، می‌توانید آن‌ها را اصلاح کنید تا از تأثیرات منفی بر امتیاز اعتباری خود جلوگیری کنید.

با اجرای این نکات به‌تدریج می‌توانید امتیاز اعتباری خود را بهبود داده و به اهداف مالی خود نزدیک‌تر شوید.

لازم به ذکر است برای افزایش آگاهی شما در زمینه وام سهام عدالت  و وام حکمت نیروهای مسلح حتما به همین مقالات سر بزنید.

کلام آخر

در نتیجه، امتیاز اعتباری یک عامل کلیدی در تعیین اعتبار مالی فرد و دسترسی به خدمات مالی مانند وام‌ها و تسهیلات است. بنابراین، سوال “امتیاز اعتباری چیست؟” پاسخ روشنی دارد: این امتیاز، نمره‌ای است که بر اساس رفتار مالی و پرداخت‌های شما محاسبه می‌شود و می‌تواند تأثیر زیادی بر شرایط دریافت وام و نرخ بهره شما داشته باشد. بهبود این امتیاز از طریق پرداخت به‌موقع بدهی‌ها، کاهش بدهی‌ها، و مدیریت صحیح حساب‌ها می‌تواند شما را در موقعیت بهتری برای دریافت تسهیلات با شرایط مناسب‌تر قرار دهد. بنابراین، آگاهی از امتیاز اعتباری خود و تلاش برای بهبود آن می‌تواند نقش بسیار مهمی در موفقیت مالی و دسترسی به فرصت‌های اقتصادی ایفا کند.