از گذشته‌های خیلی دور تا به امروز، یعنی از هزاران سال پیش طلا یکی از مطمئن‌ترین و باارزش‌ترین دارایی‌ها شناخته می‌شد اما امروزه قیمت آن نه تنها فقط در کشور ما، بلکه در بازار جهانی نیز دائم در حال نوسان است؛ این نوسانات گاهی آرام و تدریجی و گاهی شدید و ناگهانی هستند.
در این مطلب، دلایل نوسان قیمت طلا را بررسی می‌کنیم
دلایل نوسان قیمت طلا
قیمت طلا به دلایل مختلفی هیچ‌وقت ثابت نمی‌ماند. در این قسمت، مهم‌ترین دلایلی را بررسی می‌کنیم که باعث بالا و پایین شدن قیمت طلا در کشور ما و بازار جهانی می‌شوند.
1_ تورم
مهم‌ترین دلیل نوسان قیمت طلا، تورم است. زمانی که قیمت کالاها و خدمات بالا می‌رود و ارزش پول کم می‌شود، مردم برای حفظ قدرت خرید خود، طلا می‌خرند و این کار باعث افزایش تقاضا و بالا رفتن قیمت طلا می‌شود. در مقابل، کاهش تورم باعث افت تقاضا و کاهش قیمت طلا می‌شود.
2_ تغییرات نرخ بهره
نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی تعیین می‌شود و تاثیر زیادی بر نوسان قیمت طلا دارد. زمانی که نرخ بهره بالا باشد، مردم ترجیح می‌دهند پول‌شان را در بانک‌ها یا اوراق قرضه سرمایه‌گذاری کنند و سود آن را بگیرند اما وقتی نرخ بهره پایین باشد، طلا تبدیل به گزینه‌ای مناسب برای حفظ ارزش پول می‌شود. در نتیجه، نرخ بهره پایین باعث افزایش قیمت طلا می‌شود.
3_ نوسانات بازارهای مالی
یکی دیگر از دلایل نوسان قیمت طلا، نوسانات بازارهای مالی است. زمانی که بازارهای بورس بی‌ثبات و دچار نوسان‌های شدید می‌شوند، سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار بی‌اعتماد شده و برای سرمایه‌گذاری به‌سراغ دارایی‌های امن مثل طلا می‌روند؛ این افزایش تقاضا باعث بالا رفتن قیمت طلا می‌شود.
4_ تغییر نرخ دلار آمریکا
از آن‌جایی که قیمت جهانی طلا با قیمت دلار آمریکا تعیین می‌شود، هر تغییر در ارزش دلار بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد. زمانی که قیمت دلار زیاد می‌شود، قیمت طلا نیز بیشتر شده، تقاضا پایین می‌آید و در نتیجه قیمت طلا افت می‌کند و برعکس، هرچه قیمت دلار کم شود، قیمت طلا نیز پایین می‌آید، تقاضا برای آن بیشتر شده و خرید طلا راحت‌تر می‌شود.
5_ تنش‌های سیاسی
یکی دیگر از علل نوسان قیمت طلا، تنش‌های سیاسی، جنگ‌ها، درگیری‌های مرزی، تحریم‌ها و بی‌ثباتی‌های سیاسی است که در کشورهای بزرگ یا مناطق حساس، فضای ناامنی ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی، مردم برای سرمایه‌گذاری، طلا می‌خرند زیرا اعتقاد دارند که طلا در هر شرایطی ارزش خود را حفظ می‌کند و این افزایش تقاضا، قیمت طلا را بالا می‌برد.
همچنین، افزایش استفاده از وام طلا و تمایل مردم به نگهداری از طلا به‌عنوان پشتوانه مالی، می‌تواند در افزایش تقاضا و در نتیجه نوسان بیشتر قیمت طلا نقش داشته باشد.
6_ عرضه و تقاضای طلای فیزیکی
همان‌طور که می‌دانید، استخراج طلا فرایند زمان‌بر، پرهزینه و وابسته به فناوری است. اگر میزان تولید آن کم شود و تقاضا برای آن زیاد باشد، این عدم تعادل بین عرضه و تقاضا باعث افزایش قیمت طلا می‌شود. علاوه‌بر این، به‌طور کلی تقاضای زیاد برای طلای فیزیکی مثلا برای جواهرات یا ذخایر بانک‌های مرکزی باعث بالا رفتن قیمت طلا می‌شود.
7_ عملکرد بانک‌های مرکزی
در بسیاری از کشورها، در بانک‌های مرکزی طلا نگهداری می‌شود. زمانی که در یک برهه زمانی مشخص بانک‌ها مقدار زیادی طلا بخرند، این افزایش تقاضا باعث بالا رفتن قیمت طلا می‌شود و برعکس اگر بانک‌ها طلاهایشان را بفروشند یا ذخایرشان پایین آید، به احتمال زیاد قیمت طلا نیز کم می‌شود. بنابراین، خرید و فروش طلا در بانک‌های مرکزی می‌تواند علت نوسان قیمت طلا باشد.
8_ جو روانی بازار
جو روانی بازار می‌تواند خیلی سریع قیمت طلا را بالا یا پایین ببرد. گاهی اوقات فقط یک خبر یا یک پیش‌بینی بدبینانه درباره آینده اقتصاد باعث افزایش قیمت طلا می‌شود. در واقع شایعه‌ها، احساسات و نگرانی‌های سرمایه‌گذاران می‌تواند یکی دیگر از دلایل نوسان قیمت طلا باشد.
به بیانی دیگر، گاهی اوقات بازار طلا بیشتر از واقعیت، به احساسات و احتمالات واکنش نشان می‌دهد.
9_ تقاضا برای سرمایه‌گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا مثل ETFها، موسسه‌های مالی و حتی افراد ثروتمند می‌توانند دلیل نوسان قیمت طلا باشند. در واقع، ورود یا خروج پول به صندوق‌های طلا بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد و سرمایه‌گذاران بزرگ با حرکات‌شان می‌توانند باعث ایجاد نوساناتی در بازار طلا شوند. این جریان‌ها به‌ویژه در بازارهای مالی مدرن که معاملات با الگوریتم‌های سریع انجام می‌شوند، می‌توانند نوسانات شدیدتری ایجاد کنند.
10_ تحولات فناوری و صنعتی
اگرچه طلا بیشتر برای سرمایه‌گذاری و ساخت جواهرات مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما بخش کوچکی از آن نیز در صنایع الکترونیک، پزشکی و فناوری‌های نو به‌کار می‌رود. بنابراین اگر مثلا یک تکنولوژی جدید به مقدار بیشتری طلا نیاز داشته باشد، مصرف طلا را بالا می‌برد، تقاضا زیاد می‌شود و این عوامل بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد. در نتیجه، تحولات ناگهانی نیز می‌توانند یکی از دلایل نوسان قیمت طلا باشند.
در این میان، توجه به ابزارهای نوین مانند گواهی سپرده طلا و روش‌های مختلف طلا سرمایه گذاری نیز اهمیت دارد، زیرا انتخاب نوع سرمایه‌گذاری می‌تواند بر رفتار بازار و میزان نوسان قیمت طلا تأثیرگذار باشد.
11_ پیش‌بینی اوضاع اقتصادی
تحلیل‌ها و گزارش‌هایی که از سوی بانک‌های مرکزی، موسسه‌های مالی یا تحلیل‌گران منتشر می‌شود، مثلا پیش‌بینی رشد یا رکود اقتصادی، تاثیر زیادی بر طرز فکر سرمایه‌گذاران می‌گذارد. در واقع حتی اگر هیچ اتفاق واقعی رخ ندهد، همین پیش‌بینی‌ها می‌تواند باعث نوسان قیمت طلا شوند. به‌عنوان مثال اگر یک منبع معتبر مثل بانک مرکزی در یک خبر بگوید که در سطح جهان یا کشور خودمان رکود اقتصادی در پیش داریم، مردم به‌سرعت به سمت خرید طلا پیش می‌روند و قیمت آن بیشتر می‌شود.
12_ سیاست‌های مالی دولت‌ها
اگر خرج دولت‌ها زیاد شود، مثلا یارانه را بیشتر کنند، حقوق کارمندان را افزایش دهند، پروژه‌های سنگین اجرا کنند و…، باید پول زیادی چاپ کنند یا قرض بگیرند و در نتیجه ممکن است با کسری بودجه مواجه شوند. این اتفاق باعث کاهش ارزش پول ملی، افزایش تورم و رشد قیمت طلا می‌شود.
در واقع وقتی مردم ببینند ارزش پول‌شان در حال کاهش است، به سراغ خرید طلا می‌روند تا دارایی‌شان حفظ شود و به همین دلیل قیمت طلا افزایش پیدا می‌کند.
13_ تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری
تحریم کشورهایی که تولیدکننده یا مصرف‌کننده اصلی طلا هستند مثل ایران و روسیه، عرضه یا تقاضای جهانی طلا را دچار اختلال می‌کند. مثلا اگر استخراج یا صادرات طلا محدود شود، عرضه طلا کم شده و قیمت آن بالا می‌رود.
علاوه‌بر این، تحریم‌ها باعث کاهش تجارت جهانی می‌شود و این اتفاق بر احساس امنیت سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد.
14_ فعالیت سفته‌بازان
در بازارهای جهانی، افرادی هم هستند که با سرمایه خیلی زیاد، طلا خرید و فروش می‌کنند و ممکن است برای سود شخصی، قیمت طلا را در کوتاه‌مدت بالا یا پایین ببرند. در واقع در این شرایط، طلا بدون دلیل واقعی اقتصادی دچار نوسان می‌شود. این اتفاق اغلب ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی است.
15_ رویدادهای غیر منتظره و بحران‌های جهانی
و در نهایت، رویدادهای غیرمنتظره می‌تواند یکی دیگر از دلایل نوسان قیمت طلا باشد. این اتفاقات معمولا نادر هستند و کسی انتظار آن‌ها را ندارد اما بر اقتصاد و بازارهای مالی مثل طلا تاثیر زیادی می‌گذارند. مثلا شیوع کرونا، فروپاشی بانکی، حمله‌های تروریستی یا نظامی ناگهانی و زلزله و سایر فاجعه‌های طبیعی بزرگ نمونه‌هایی از این اتفاقات هستند.
در این شرایط، مردم برای حفظ دارایی‌هایشان طلا می‌خرند و این واکنش جمعی باعث رشد شدید قیمت طلا می‌شود.
Over the past six decades, gold has exhibited an average volatility of 16.2%, significantly lower than silver’s average volatility of 28.8%. This suggests that gold is generally a more stable investment compared to silver.
ترجمه متن:
در ۶۰ سال گذشته، طلا به‌طور میانگین حدود ۱۶.۲٪ نوسان قیمت داشته، در حالی که نوسان نقره به طور میانگین ۲۸.۸٪ ثبت شده است. این آمار نشان می‌دهد که طلا برای سرمایه‌گذاری باثبات‌تر از نقره است.
منبع: bullionvault
همچنین هنگام تصمیم‌گیری برای خرید زیورآلات یا سرمایه‌گذاری، مقایسه بین گزینه‌هایی مثل طلای سفید و پرسش‌هایی مانند «طلا یا الماس؟» می‌تواند بر انتخاب نهایی و درک ارزش واقعی دارایی‌ها تأثیرگذار باشد.
بهترین تصمیم هنگام نوسان قیمت طلا
هنگامی که قیمت طلا دچار نوسان می‌شود، بهترین تصمیم به شرایط هر فرد، اهداف او و دیدگاه‌هایش بستگی دارد. در این قسمت به بررسی مواردی که می‌پردازیم که در این شرایط باید آن‌ها را در نظر بگیرید.
1_ اجتناب از تصمیم‌های هیجانی
در شرایطی که قیمت طلا دچار نوسان می‌شود، خیلی از افراد عجولانه تصمیم می‌گیرند و این باعث پشیمانی و ضرر آن‌ها می‌شود. بنابراین سعی کنید در این شرایط منطقی فکر کنید؛ یعنی صبر کنید، بازار را بررسی کنید و سپس تصمیم نهایی‌تان را بگیرید.
2_ بررسی هدف از سرمایه‌گذاری
هدف‌تان از خرید طلا را بررسی کنید؛ این‌که اهداف کوتاه‌مدت دارید یا بلندمدت؟ بدون بررسی اهداف، ممکن است تصمیمات عجولانه‌ای بگیرید.
اگر هدف‌تان بلندمدت است، معمولا نوسان‌های کوتاه‌مدت نباید روی تصمیم شما تاثیر زیادی بگذارند اما اگر هدف کوتاه‌مدتی دارید، ممکن است در این شرایط ضرر کنید.
3_ خرید پله‌ای در زمان کاهش قیمت طلا
خرید پله‌ای یعنی به‌جای این‌که یک‌باره با همه سرمایه‌تان طلا بخرید، آن را در چند مرحله و در فواصل زمانی مختلف خریداری کنید مثلا هفته‌ای یک بار یا هر بار که قیمت آن از دفعه قبل پایین‌تر آمد.
به‌کارگیری این روش، احتمال ضرر کردن را کاهش می‌دهد زیرا شما هر بار، با قیمت کمتری طلا می‌خرید. این روش، بهترین روش برای سرمایه‌گذاری بلندمدت با طلا است.
4_ سرمایه‌گذاری متنوع
سرمایه‌گذاری متنوع باعث کاهش ریسک ضرر، ثبات و آرامش ذهنی می‌شود. بنابراین به‌جای این‌که با همه سرمایه‌تان طلا بخرید، در بخش‌های مختلفی سرمایه‌گذاری کنید مثلا خرید سهام، زمین، ملک، ارز و…
این کار به شما کمک می‌کند تا اگر یک دارایی دچار نوسان شدید شد، کل سرمایه‌تان به خطر نیفتد.
5_ پیگیری اخبار جهانی
همان‌طور که گفتیم، قیمت طلا به‌شدت تحت تاثیر تنش‌های سیاسی، بحران‌های جهانی، نرخ ارز و… است. بنابراین پیگیری اخبار به شما کمک می‌کند تا بفهمید که آیا این نوسان موقتی است یا نه.
6_ بررسی نمودارها و تحلیل‌های تکنیکال
اگر قصد دارید در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت طلا بخرید یا بفروشید، بررسی نمودارها و تحلیل‌های تکنیکال به شما کمک می‌کند تا به‌طور منطقی به نتیجه برسید که چه زمانی برای خرید و چه زمانی برای فروش طلا مناسب‌تر است.
7_ برنامه‌ریزی برای فروش طلا
همیشه قبل از خرید طلا به این فکر کنید که چه زمانی می‌خواهید طلایتان را بفروشید یا چه شرایطی باعث می‌شود که این کار را انجام دهید. مثلا برای خودتان حد و مرز مشخص می‌کنید که اگر تا ۲۰٪ ضرر کردم آن را می‌فروشم. این کار به شما کمک می‌کند تا در شرایطی که قیمت طلا دچار نوسان می‌شود، تصمیمات هیجانی نگیرید.
8_ مشورت با مشاوران مالی یا متخصصان سرمایه‌گذاری
و در نهایت، اگر فکر می‌کنید دانش‌تان در این زمینه کم است، می‌توانید با یک فرد باتجربه‌تر مثل یک مشاور مالی یا یک متخصص سرمایه‌گذاری مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند که برنامه مالی بلندمدتی داشته باشید و تا جای ممکن ضرر نکنید.
کلام آخر
در پایان، نوسان قیمت طلا یک پدیده جدید یا فقط مربوط به کشور ما نیست، بلکه همیشه در طول سال‌ها و در سطح جهانی رخ داده است. مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، سیاسی و روانی در سطح جهان دلایل نوسان قیمت طلا هستند که آگاهی دقیق از آن‌ها به افراد کمک می‌کند تا تصمیمات منطقی بگیرند و در شرایط بحرانی هوشمندانه عمل کنند.
منبع:
